Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
GeorgesClemenceauiFrancja
Pozakończeniurozmówparyskichbliskoosiemdziesię-
cioletniClemenceaupozostawałpremierem,aleweFrancji,
podobniejakwinnychkrajacheuropejskich,nieudałosię
poprawićfunkcjonowaniademokracjiikontynuowanocha-
otycznąpolitykęIIIRepubliki.Mimowszystkichtalentów
Clemenceaujużniemiałenergiiniezbędnejdotychnieustan-
nychgier,zmieniającychsięrządów,iniechciałsięzajmować
polityką.W1920rokuwczasiewyborówjużniekandydo-
wałnażadnestanowisko.Usunąłsięnauboczeizajmował
nielicznymipasjami,jakienimpowodowałypozapolityką.
Przedewszystkimmalarstwemiwciąż—kobietami.
•
PrzytoczmykilkaznamiennychwypowiedziClemenceau,
bypotemdokonaćpobieżnegopodsumowaniajegodługiej
działalnościpolitycznej.
Cóżmógłzdziałaćbiednyfrancuskipremierwrozmo-
wachzLloydemGeorge’em,któryuważasięzaNapo-
leona,iWoodrowemWilsonem,którymasięzaJezusa
Chrystusa.
Żebyuprawiaćpolitykę,trzebabyćtrochęniespełnaro-
zumu.Człowiekrozsądnypoprzestajenamyśleniu.
Isłynne:
Ktoniejestsocjalistąprzeddwudziestką,makłopot
zsercem,ktojestnimpotrzydziestce,makłopot
zgłową.
Łatwojestwszcząćwojnę,dużotrudniejdoprowadzić
dopokoju.
Podziwialigopolitycyispołeczeństwo.Najcenniejszytry-
buttowielkasympatiaChurchilla,któryuważał,żejegojedy-
nymmistrzembyłClemenceau.Wmarcu1918roku,jeszcze
wtrakciewojny,ChurchillspędziłdzieńzClemenceaunate-
renachpółnocnejFrancji.Byłpodwielkimwrażeniemjego
komentarzyiw1932rokunapisałesejADaywithClemenceau.
