Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GeorgesClemenceauiFrancja
21
Syrią.TragedianienawiścinaBliskimWschodziestałasięnie-
unikniona.
CałatasprawapokazujewyraźnąsłabośćClemenceau.
Trzymałonwszystkiekartywrękachiniepozwalałniko-
muinnemuzobozufrancuskiegopodejmowaćdecyzji.Po
groźnymzamachu19lutego1919roku,zktóregowyszedł
ledwodraśnięty,wjeszczewiększymstopniusamowszyst-
kimdecydował.Aponieważpasjonowałsięhistoriąisztu-
kąJaponii,alenicniewiedziałoBliskimWschodzie,po
prostuzrezygnowałzwdawaniasięwtenproblem.Za-
czynałbyćzmęczony.Wciążjednakzajmowałsiętysiącem
spraw.Naprzykładsprzeciwiłsięnazwaniunowegopaństwa
powstałegozrozpaduCesarstwaAustro-WęgierskiegoNie-
mieckąAustriąiżądałpozostawieniatylkoAustrii,naco
szybkouzyskałzgodępozostałychuczestnikówkonferencji
itakpowstałonowewzasadziepaństwo—Austria.Nowe
idziwne,onarodzieaustriackimniktbowiemwcześniejnie
słyszał.
JednakmimozmęczeniaClemenceauzcałąenergiąza-
angażowałsięwprojektLigiNarodów.Pomysłtenwyszedł
odprezydentaWilsona,jednakwzasadziesięnieudał,bo
amerykańskisenatporokuodmówiłzgodynaprzystąpienie
StanówZjednoczonychdoLigi(Wilsonbyłjużciężkochory),
aClemenceauodpoczątkuniezgadzałsięnaudziałNiemiec.
Podrugiejwojnieświatowej—cosięrzadkowhistoriizda-
rza—wyciągniętosłusznewnioskiztegoniepowodzenia.
Azatempokójwersalskiokazałsiępodpewnymiwzględami
skuteczny,podinnymibyłjednakcałkowitymfiaskiem,akon-
sekwencjetegoniepowodzeniabyłyfatalne.Codzisiajzadzi-
wia,postanowionozawrzećtraktatbezudziałuNiemiec,bez
udziałuRosjiiUkrainy.Wsprawierosyjskiejzasługaiwina
byłapostronieClemenceau.Jakostarylewicowiecdoskona-
lerozumiał,jakwielkimzagrożeniemsąbolszewicy.Jednak
jegotwardaopozycjawobecprojektówzaproszeniaRosjido
stołunegocjacyjnegobyłanierozsądna.Rosjaistniała,niede-
mokratyczna,alepotencjalniepotężna,ijejzlekceważenienie
przyniosłonegocjatorompokojunicdobrego.
