Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
systemyliczBowe
13
obliczeniesumybezprzeniesieniaobliczeńdosystemudziesiętnegoiprze-
tłumaczeniaotrzymanegowynikuzpowrotemnazapisrzymskisprawi-
łobysporokłopotu:
Dodawanie
3444→
+394→
MMMCDXLIIII
CCCXCIIII
=3838→MMMDCCCXXXVIII
Mnożeniedwóchliczbwsystemierzymskimsprawiaznaczniewiększe
trudności,aniekiedybyłowręczniemożliwe,nawetdlaRzymian!Jeślichce-
myobliczyć3444∙394,musimyodwołaćsiędozapisówwprowadzonych
wśredniowieczu.
Mnożenie
3444→
MMMCDXLIIII
∙394→
CCCXCIIII
=1356936→MCCCLVXCMXXXVI
–––––––
Rzymianieniedysponowaliodrębnymsymbolemdlazera.Gdybyzapy-
taćobywatelaRzymu,wegetarianina,ilebutelekwinaopróżniłtegodnia,
tenmógłbynapisaćuIII”,alegdybypytaniedotyczyłoliczbyspożytych
kurczaków,nieumiałbynapisaću0”.Pozostałościsystemurzymskiegomoż-
naodnaleźćwnumeracjistronniektórychksiążek(choćnietej)oraz
nafrontachniektórychbudynków.Pewnychkonstrukcjiliczbowych,
takichjaknaprzykładMCMdooznaczenialiczby1900,Rzymia-
nienigdynieużywali,wprowadzonojewczasachnowożytnychzpo-
wodówstylistycznych.SamiRzymianienapisalibyMDCCCC.
CzternastykrólFrancji,znanydziśjakoLudwikXIV,wolał,byzna-
nogojakoLudwikaXIIII;żądałteż,byogodzinieczwartejjego
zegarkiwskazywałygodzinęIIII.
ZegarLudwikaXIIII
600
WIndiachstosujesięzapisliczbowy,
będącyzalążkiemdzisiejszegosystemu
dziesiętnego.
1200
Rozpowszechniasię
hindusko-arabskisystemzapisu
cyfr1,…,9orazzera.
1600
Symbolezapisudziesiętnego
wyraźnieprzypominająjuż
dzisiejsząpostać.
