Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metodaopisuleksykismakowej
17
językowa),aletakżezpewnymmomentemwhistoriikraju,zdoko-
nującymisięprzemianamipolitycznymiispołeczno-gospodarczymi14.
Przedstawionewpracyrozważaniaetymologicznedotyczącewyra-
zówsmak,sól,słony,słodki,kwaśnyigorzkidodatkowozostałyrozsze-
rzoneoobserwacjęichsłowiańskichiniesłowiańskichodpowiedników.
Napodstawiedostrzeżonychpodobieństwpodjętopróbęsformułowa-
niawnioskównatematkształtowaniasięnazwyzmysłusmakuoraz
sposobównominacjipodstawowychjakoścismakowychwrodzinach
językówindoeuropejskich.Obserwacjetepotwierdzająbliskośćpo-
szczególnychjęzyków.
Wartoodnotować,żepodobnysposóbwykorzystaniabadańetymo-
logicznych,polegającynaporównaniuznaczeńprzymiotnikówro-
mańskich,germańskichisłowiańskichnazywającychcechy:młody,
stary,mały,wielki,dobryizły,wceluposzukiwaniapodobieństw
międzyjęzykamiorazpodjęciapróbyudowodnieniatezyowspólnym
językowymobrazieświatajęzykówindoeuropejskichzaproponowała
AleksandraNiewiarawartykuleBadaniaetymologiiaodtwarzanieję-
zykowegoobrazuświata(Niewiara,2000).Autorkawykazałamiędzy
innymi,żewwypadkuniektórychprzymiotnikówwróżnychjęzykach
donazwaniatejsamejcechywykorzystywanesąrdzenieoodmiennym
brzmieniu,aleznaczeniu,któremieścisięwtymsamympoluseman-
tycznym(Niewiara,2000:103).Napodstawieanalizyetymologicznej
wobrębieleksykismakowejrównieżzaobserwowanoprzykładywy-
razówutworzonychodróżnychrdzeni,aleopodobnymznaczeniu.
Wtymmiejscunależyjednakzastrzec,żewszelkiewnioskiwysnute
napodstawiedanychetymologicznychmającharakterhipotetyczny,
gdyżopierająsięnaetymologiach,wktórychniejednokrotnietkwi
pierwiastekniepewności.Charakterhipotetycznymajątakżekonsta-
tacjedotycząceporównaniapolskichwyrazówzichinnojęzycznymi
odpowiednikami.
Analizaetymologicznaprzymiotnikówsłony,słodki,kwaśnyigorzki
byłaprzyczynkiemdorefleksjinatematprototypowościposzczegól-
14DWsłownictwiewyrażająsiębowiemdziejeobyczajowościnarodowej,wstecz
ażdoczasów,doktórychżadneświadectwapisemneniedocierają.Zkażdejdoby
rozwojowej,rodzimejczypozostającejpodwpływemobcym,ocalaływsłownictwie
ślady-osady,awnichokowprawnewyczyta,oczymdziejemilczą”(SEBr:XI).
