Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Tłumacze-teoretycy
25
Wyraźniewidaćturóżnicęmiędzypropozycjątranslatorskąreprezentan-
taformalizmuazasadamiprzekładuromantycznego,wktórymdominującym
celemtranslacjibyłoodwzorowanietzw.ideidzieła,wyrażanejprzeztłumacza
takimiśrodkamiartystycznymi,jakieuznałzanajwłaściwsze.Naszczególnąrolę
tłumaczawepoceromantyzmuzwracałuwagęZygmuntGrosbart,opisującróż-
nesposobytranslacjiobserwowanewprzekładachAleksandraPuszkina,takie
jakzastąpieniepolskiegoschematurytmicznegowjegowariancieCzatów(Во-
евода)metrumtypowymdlarosyjskiejpoezji,przedewszystkimzaśdlatwór-
czościsamegorosyjskiegoromantyka,azarazemekwimetrycznośćrosyjskiego
tłumaczeniaTrzechBudrysów(Будрысиегосыновья),cozdaniempolskiego
badaczanietylkoprzybliżałorosyjskiemuodbiorcyoryginał,aledowodziłopo-
szukiwańtwórczychrosyjskiegoromantyka(Grosbart2006:101-131).
Uczonytenodnosiłsięrównieżdokoncepcjiformułowanychprzezforma-
listów,awięciWiaziemskiego(Grosbart1988:251-263).Sposóbtłumaczenia
poezjiMickiewiczaprzeztegoautoraszczegółowoanalizowałarównieżIrina
Wielikodna(Великодная2004:on-line),wskazujączarównonaniezręczno-
ścibędącerezultatemtegoszczególnegopodejściadosztukiprzekładu(zamia-
nytakiejakarchaicznenхоругви”namiejscunchorągwi”wtłumaczeniuCiszy
morskiej),jakinaobjaśnieniazamieszczoneprzytłumaczeniuprzezjegoautora.
Przytoczmywtymmiejscujedentylkoprzykład,którypozwolizrozumiećdąże-
nieWiaziemskiegodojasnościwypowiedzi,amianowiciekomentarzdorosyj-
skiegoprzekładuStepówakermańskichz1827roku,konkretniedosłowanwóz”
,
któreuWiaziemskiegootrzymałoodpowiednikколесница,co-zewzględu
nadominująceskojarzeniezrydwanem-nawetnapoczątkuXIXwiekubyło
jużokreśleniemarchaicznym.Tłumaczpisał:nWjęzykupolskimpowiedziano
wóz,fura,powóz;szkoda,żenieistniejejednorosyjskiesłowodlawyrażenia:
equipage”(Вяземский1984:205).Próbowałwięcprzekazaćznaczeniepolskie-
goleksemupoprzezjęzykfrancuski.WartotujednakwspomniećsłowaWieli-
kodnej,którasłuszniezauważyła,żePuszkinjużw1825rokuwpoemacieГраф
Нулин(HrabiaNulin)posłużyłsięwłaśnietymsłowem-экипаж(Великодная
2004:on-line),możnawięcbyłowykorzystaćjewtłumaczeniuSonetówł
Wypadateżodnotować,żedążeniedoprzybliżeniaczytelnikowitłuma-
czeniajęzykaoryginału(wtejsytuacjipolskiego)prowadziłoczasemdoistot-
nychzmiansemantycznychbądźstylistycznych,takichjakwspomnianejuż
хоругви,aletakżeраменаnamiejscupolskichnramion”czyперунzamiast
