Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Tłumacze-teoretycy
23
WliściedoNikołajaGogolaŻukowskitwierdził:nwszystko,conapisałem
jestcudze,albonatematcudzego-ajednak,towszystkojestmoje”(Жуков-
ский1847:on-line).
Wwypadkutłumaczyromantycznychprzyzwolenienawolnyprzekład
niewynikałojednakzdążeniadooświeceniaodbiorcy,aadaptacjatekstudo
kulturydocelowejniewynikałazchęciuczynieniagobardziejzrozumiałym.
Najważniejszymcelem,szczególniewwypadkutłumaczeniapoezji,miałobyć
przecieżodtworzenieidei(ducha)oryginału.Rosyjscypraktycyprzekładunie
różnilisiętuodtłumaczyzachodnioeuropejskichikierowałynimitesame
zasady.OregułachtłumaczeniaisporachoprzekładziewRosjitychczasów
pisalinaprzykładTopier(Топер2001:64-98)czyJurijLewin(Левин1985).
WartoteżodnotowaćpojawieniesięnapoczątkuXIXwiekukrytyka
literackiego,któregowpewnymsensiemożnauznaćzateoretykaprzekładu,
amianowicieWissarionaBielinskiego.Ojegodokonaniachnagruncierosyj-
skiegoprzekładoznawstwawypowiadałsięwspomnianyjużLewin(Левин
1985:97-104)-znanyliteraturoznawcaihistoryktłumaczenia.Bielinski
uważał,żenajważniejszymcelemprzekładujestwykształcenieuodbiorcypo-
czuciaestetykiidobregosmaku.Jegozdaniemprzekładsprzyjałrozwojowi
literaturydocelowej(za:Левин1985:98-99).Byłteżautoremkoncepcji
dwóchrodzajówprzekładu:ntłumaczeniaartystycznego”(художественный
перевод)intłumaczeniapoetyckiego”(поэтическийперевод).Pierwszeznich
uznawałBielinskizaprzejawobiektywnegowyrażeniarzeczywistości,wktó-
rymniemamiejscanażadneredukcje,rozszerzeniaczyzmiany.Natomiast
drugie-poetyckie-miałouwzględniaćgustiprzyzwyczajeniaodbiorcy
(Белинский1877:on-line).JaktwierdziLewin,Bielinskicharakteryzował
wtensposóbdwieromantycznetendencje.Pierwszą,nazwanąprzezbadacza
nnaiwnąromantycznądosłownością”
,idrugą,wktórejoryginałpodlegałsu-
biektywniemotywowanejtransformacji(Левин1985:100).PóźniejBielinski
zająłstanowiskobliższerealizmowiizrewidowałswojepoglądynasztukętłu-
maczenia,uznającwyższośćprzekładuartystycznego,któryjegozdaniemnie
przekształcadziełaoryginalnego.
Poglądykrytykaniewątpliwieprzyczyniłysiędodalszychposzukiwań
zarównopraktyków,jakiteoretykówtłumaczenia.Wtymkontekściewarto
zwrócićuwagęnasłowaBielinskiegootłumaczu.Uważałon,żeautorprzekła-
duniepowinienprzesłaniaćautoraoryginału:
