Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PawełBiałynicki-Birula
możnaprzypisaćłącznemuwpływowipostępu
nychsektorów.Wszpitalnictwiedominujesek-
technicznegowsferzemedycznejorazrozbudo-
torpubliczny,natomiastwopieceambulatoryjnej
wanemusystemowitransferuśrodkówfinanso-
prywatnepodmioty.Niepubliczneszpitaleikli-
wychnarzeczpacjentów,wceluumożliwienia
nikiczęstosąprowadzonewsystemienon-pro-
imzakupudrogichświadczeń(składającychsię
fit.Modelprywatnychubezpieczeńzdrowotnych
nazabezpieczeniezdrowotne).
zakładanatomiastdominacjęsektoraprywatnego
wochroniezdrowiawwiększościfunkcjonujące-
gonazasadziezysku.Świadczeniasąfinansowane
3.Modelochronyzdrowia
przezinstytucjeubezpieczeniowe,abrakposia-
jakodeterminantafinansowania
daniaubezpieczeniaoznaczakoniecznośćbezpo-
świadczeńzdrowotnych
średniegopokrywaniapełnychkosztówleczenia
nieuwarunkowanaprzyjętymirozwiązaniami
ocharakterzesystemowym.Ichistotęwszcze-
gólnościstanowiąodmiennesposobyfinansowa-
niaopiekizdrowotnej.Biorącpoduwagęstoso-
wanemechanizmygromadzeniaiwydatkowania
środkównaochronęzdrowia,zasadniczowyróż-
niasięnastępującetrzyrozwiązaniamodelowe
wochroniezdrowia(Białynicki-Birula2007):
−narodowejsłużbyzdrowia,zakładającefinan-
Politykazdrowotnawkażdymkrajujestsil-
sowanieświadczeńzdrowotnychprzezaloka-
zkieszenipacjenta.Jedynietylkościśleokreślone
kategorieosób(np.weterani,inwalidzi)sąobjęte
publicznymiprogramamizdrowotnymi.
tychprzeżywatrudnościzwiązanezszybkoro-
snącymudziałemwydatkównaochronęzdrowia
wcałościwydatkówpublicznych5.Wprowadzane
reformywskazują,iżgłównykierunekewolucji
prowadzidoformowaniasięsystemówpośred-
nich.Wpaństwach,wktórychorganizacjaopie-
kizdrowotnejopartajestnamodelupowszech-
nychubezpieczeńzdrowotnych,wprowadzane
Odponad30latwiększośćkrajówrozwinię-
cjęśrodkówmetodąbudżetowązjednolitego
sąinstytucjesprawdzonewmodelachnarodo-
funduszupochodzącegozpodatków(public-
wych,inaodwrót6.Podobniewwiększościkra-
-integratedmodel,tax-financedmodel);
jównastępujedecentralizacjaochronyzdrowia
−powszechnychubezpieczeńzdrowotnych,za-
przezoddzieleniesferyokreślaniastrategiiifor-
kładająceistnienieobowiązkowychubezpie-
mułowaniapolitykizdrowotnej,zarezerwowanej
czeńwzakresiezdrowiapopulacji(public-
dlaadministracjicentralnej,odbezpośredniego
-contractmodel,socialsecuritycontibution);
administrowaniaizarządzaniaopiekązdrowot-
−ubezpieczeńprywatnych,opartenadobrowol-
ną.Realnykształtpolitycezdrowotnejnadawany
nychubezpieczeniachzdrowotnych(apriva-
jestnapoziomachregionalnymilokalnym.
teinsurance/provider,mixedsystems,privatefi-
nancing).
5Pomimoświadomościnarastaniaodpoczątkulat70.
Modelnarodowejsłużbyzdrowiazakładafi-
XXw.kryzysufinansowego,dopierowpołowienastęp-
nansowanieochronyzdrowiaześrodkówbudże-
nejdekadypodjętopierwszedziałanianarzeczwprowa-
towych.Oznaczatodominującąpozycjępań-
dzeniazmianworganizacjiochronyzdrowia,mającena
stwa,czegowyrazemjestfakt,żewiększośćpod-
celuracjonalizacjęwydatków(główniewHolandii,RFN
miotówopiekizdrowotnejnależydosektorapu-
blicznego.Łączyonwsobieelementypowszech-
negozabezpieczeniazdrowotnegozpubliczną
iWielkiejBrytanii).Nafalipowszechnejkrytykidotych-
czasowegosposobufunkcjonowaniaopiekizdrowotnej
popularnośćzyskiwaćzaczęłyideeneoliberalnezakła-
dającekoniecznośćstosowanianaszersząskalęzasad
gwarancjądostępudoopiekizdrowotnej.Zkolei
rynkowychorazkonkurencji,uznanychzapodstawowy
modelpowszechnychubezpieczeńzdrowotnych
mechanizmregulującyrelacjemiędzypodmiotamigo-
zakładawykorzystaniemechanizmupublicznego
spodarczymi.
kontraktowaniaświadczeń–instytucjipublicz-
6Taknaprzykładinstytucjalekarzarodzinnegowy-
negopłatnika(którymsązarównoagendypań-
stwowe,jakiinstytucjeubezpieczeniowe).Środki
wodzącasięzsystemubrytyjskiegojestimplemento-
wanawkrajachosystemieubezpieczeniowym,azkolei
wkrajach,wktórychfunkcjonujenarodowymodelopieki
finansowepochodząceodubezpieczonychtworzą
zdrowotnej,corazczęściejstosujesięzasadęwynagradza-
funduszesłużącekontraktowaniuusługzdrowot-
nialekarzyiopłacaniazakładówopiekizdrowotnejza
nychuświadczeniodawcówpochodzącychzróż-
konkretniewykonaneusługi.
10
