Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wzwiązkuzpowyższymiuwagamirodzisiępytanie,czytychmankamen-
tówzyskuniemożnawyeliminować.Jeżelichodziopotrzebęuwzględniania
zależnościwielookresowych,toistniejącetrudnościmożnastosunkowołatwo
pokonaćposługującsiętechnikądyskonta.Wtejsytuacjiprzedmiotemma-
ksymalizacjibyłybyzdyskontowane(doprowadzonedoporównywalnościwcza-
sie)kwotyzyskuuzyskiwanewróżnychlatachokresuobliczeniowego.Natomiast
prawidłoweuwzględnienieryzykawprzeprowadzanymrachunkuwymagajuż
jednakprzyjęciainnegokryteriumwyboru.Wzachodniejliteraturzeekonomicznej
ifinansowejdominujeprzytympogląd,żefunkcjękryteriumwyborudladecyzji
obarczonychryzykiemwinnaspełniaćwartośćprzedsiębiorstwa.
Wartośćprzedsiębiorstwapozwalanadokonaniejednoznacznejocenywszel-
kichrozpatrywanychwariantówdziałań—takżetychobarczonychryzykiem
iwpływającychnawarunkifunkcjonowaniafirmwdługichokresach.Jeżeli
bowiemdziałaniatezwiększająwartośćprzedsiębiorstwa,tzn.żesąefektywne
inależyjepodjąć,jeżelizaśnie—należyznichzrezygnować.
Niewnikającwtymmiejscu1wskomplikowanezagadnieniazależności
pomiędzyryzykiemawartością(cenami)poszczególnychrodzajówaktywów,
wtymwartościcałychprzedsiębiorstw,ograniczymysiętylkodostwierdzenia,że
rynkowawartośćprzedsiębiorstwkształtujesięjakowypadkowadecyzjipode-
jmowanychnarynkukapitałowymprzezróżnychludzi,którymprzypisywanajest
zdolnośćdorozpoznawaniaipomiaruryzyka.Wtychwarunkachrynkoweceny
(wartość)przedsiębiorstwuwzględniajątakżeryzykozwiązanezdziałalnością
danegoprzedsiębiorstwa.
Dlawłaściwegofunkcjonowaniarachunkuekonomicznegoopartegonakryte-
riumwartościprzedsiębiorstwakoniecznejestjednakistnienieprzejrzystych
stosunkówwłasnościowych.Kryteriumtomożebyćskuteczniewykorzystywane
tylkowtychwarunkach,gdywsposóbniebudzącywątpliwościzidentyfikować
możnawłaścicielaprzedsiębiorstwazainteresowanegopowiększaniemswojego
stanuposiadania.Tozaśimplikuje,zasadniczorzeczbiorąc,prywatnąformę
własnościśrodkówprodukcji.
Wwarunkachrozwiniętejgospodarkirynkowejprzedsiębiorstwazorganizo-
wanesąwróżnychformachprawnych—odprzedsiębiorstwajednoosobowego
kierowanegoprzezwłaścicieladospółekakcyjnychkierowanychprzezzespoły
płatnychmenedżerów.Jeżeliprzyjmiemy,żeludziesązainteresowanipowięk-
szaniemswojegostanuposiadania,tomożemyrównieżprzyjąć,iżzarówno
jednoosobowywłaścicielbezpośredniokierującyprzedsiębiorstwem,jakiakc-
jonariuszewielkiejspółkiakcyjnejsązainteresowanipowiększaniemichwartości.
Warunkirealizacjitejfunkcjiceluróżniąsięjednakdlatychdwutypówfirm.
Wprzedsiębiorstwiekierowanymprzezjednoosobowegowłaścicielanie
występujączynnikipowodującepowstawanierozbieżnościinteresówpomiędzy
właścicielemakierownikiem,dlategoteżwtymprzypadkuistniejąwpełni
zobiektywizowanewarunkiprzestrzeganiaomawianegokryterium.Istniejejednak-
1Zagadnieniatebędąanalizowaneszerzejwkolejnychfragmentachtegopodręcznika.
17
