Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
-przedmiotemanalizysątekstykultury,tj.nietylkowytworyintencjonal-
niepozostającewsferzesztuki,odominującejfunkcjiestetycznej,leczto
wszystko,comożnabadaćwprzestrzenikultury:literaturapopularna,me-
cze,reklama,turystykaitp.24Cowięcej,nowegowymiarunabierawówczas
filektura”tekstówużytkowych,takichjaknp.plakatyreklamoweorazokład-
kipłytznagraniamimuzycznymiiprogramamikomputerowymi25.Ponad-
to-podążmytropemTadeuszaMiczki,omawiającegokoncepcjęteleteorii
Gregory’egoUlmera-wepoceprzesileniakulturowego(azatakąnależy
uznaćwspółczesność)pojawiająsięodmienneoddotychczasowychpraktyki
czytaniaipisania26.Naturalnestajesięwtejsytuacjiposzukiwanienowej
metody,umożliwiającejeksplikacjęnowychtreści.Badaniakulturowewy-
dająsięzaśdotegocelunajbardziejodpowiednie.Nowegoteżznaczenia
nabierająwnichpojęciafilektury”ificzytania”,przywołujące(niejakoprowo-
kacyjnie)lingwistycznymodeltraktowaniatekstukultury.Wkontekścieowej
leksykalizacjipojęćświeżysenszyskująteżsłowaAlbertodeManguela,który
wMojejhistoriiczytaniapisał:fiNiemożemynieczytać.Czytanie,takjak
oddychanie,tonaszapodstawowafunkcja”27.
Dostrzeżenieróżnorodnościpraktyklekturowychprowadziwtymwy-
padkudometaforyzacjisamegoaktuczytania.Takimetaforycznywalorficzy-
tania”odnaleźćmożnanp.wtytulezbiorustudiówzhistoriisztukiPatricka
deRyncka-Jakczytaćmalarstwo.Rozwiązywaniezagadek,rozumienie
ismakowaniedziełdawnychmistrzów(2004).Rozważającsemantyczne
konsekwencjeużyciaterminuficzytanie”wodniesieniudomalarstwaAneta
Grodeckazauważa,iżpojęcietozawężafilekturę”obrazudointerpretacji,
podczasgdywfiodbiorze”zawierasięzarównorozumienie,jakiprzeżyciees-
tetyczne.Wsztuceplastycznej(czyteżogólnie-wizualnej)odczuwaniezmy-
słoweipostrzeganiestanowiąetapniezbędnydodalszegownioskowania28.
Stanowisko,wmyślktórego-jakchcątegozwolennicyculturalcriti-
sism–jakobykażdyaktlekturynosiłznamionainterwencjipolitycznejibył
24
Zob.:M.P.Markowski,Badaniakulturowe,[w:]A.Burzyńska,M.P.Markowski,
TeorieliteraturyXXwieku.Podręcznik,Kraków2006,s.521.
25
Orozległościzainteresowańbadaczyzwiązanychzculturalcriticismmożeświadczyć
lekturanp.CulturalCriticism.APrimerofKeyConceptsArthuraAsyBergera,Thousand
Oaks[California]1995.
26
Zob.:T.Miczka,Obrazurzeczywistniającegosiępostmodernizmu.Prolegomena
dorozważańnatematźródeł„literaturywyczerpania”i„literaturyodnowy”,[w:]Nadzie-
jeizagrożenia.Slawistykaikomparatystykauprogunowegotysiąclecia,red.J.Zarek,
Katowice2002,s.97.
27
A.deManguel,Mojahistoriaczytania,przekł.H.Jankowska,Warszawa2003,s.23.
28
Zob.:A.Grodecka,Czytanieczypatrzenie?Oróżnychstylachodbiorumalarstwa,
[w:]Czytanietekstówkultury.Metodologia,badania,metodyka,red.B.Myrdzik,I.Mo-
rawska,Lublin2007,s.358.
18
