Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Communissententiadoctorum”.Powagaopiniikanonistów…
19
Wobunazwachmieścisięuznaniepowagiuczonych,alezróżnychpunk-
tówwidzeniaiwinnymsensie.Pierwszaznichoznaczałauczonych,którzy
wdyskutowanejkwestiidoszlidozgodnegozdania.Utłatakiejpowagitrze-
bawidziećscholastycznąmetodępracypostępowaniadrogąstawianiakwestii.
Kwestiewynikałyzkonfrontacjitekstówniezgodnychczywręczsprzecznych.
Nasuwającysięiwyłożonyproblemrozpatrywano,stawiająckolejnepytania,
auzyskującsukcesywneodpowiedzi,przystępowanodobudowaniasyntezy.Tę
nmetodękwestii”uprawializarównoteologowie,jakteżkanoniści.Byłatowięc
metodaposzukiwań.Dojściewieluszukającychdozgodnegopoglądustwarzało
domniemaniejegosłuszności1wszaknauczałTomaszzAkwinu,żerozum
jestzasadąimiarączynówludzkich31.Tonastawienieumysłudostawiania
kwestiiinarozwiązywanieproblemówprzezrozstrzyganiekolejnychpytań
byłowspólneteologomikanonistom.Takabyłaumysłowośćepoki.Dopiero
nagruncietegofundamentalnegozałożeniaróżnicowałysięmetodyteologów
ikanonistów.Consideratiotheologicaorazconsideratiocanonisticaróżniłysię
właśnieodmiennymmodusconsiderandi.Wnsporzefakultetów”wskazywano,
żeteologiazajmujesięprawdąikultemBożym,kanoniścizaśporządkiemspo-
łecznymipokojem.Konsekwentnieteżkanoniścizachowaliwiększykontakt
zrealiami32.
Sytuacjazmieniłasięwrazzreformacjąikontrreformacją.Wobecpoglą-
dówgłoszonychprzezreformatorówtrzebabyłojasnookreślićnaukękatolicką.
DokonanotegonaSoborzeTrydenckim(154511563):zamiastopiniiszkółte-
ologicznychkonkretnedefinicjedoktrynalne.nWrezultacietrzeźwej,rzetelnej
igłębokiejsamorefleksjiKościołachrześcijaństwootrzymałodekretynauczają-
cesoboru,częstownieomalklasycznymujęciu”.Chodziłooto,abysobórnwo-
becśmiertelnychzagrożeńnowejepokijasnopotwierdziłiobroniłposiadaną
przezsiebieprawdę”33.Prawdaniepodlegadyskusji1stądwspomnianyjuż
wcześniejzakazkomentowaniadekretówsoborowych.Miejscescholastycznych
dyskusjiistawianiakwestiizajęłypoprawnetezy:zapunktwyjściasłużyły
twierdzeniaookreślonymstopniupewności,aznichnadrodzelogicznegoro-
zumowaniawyprowadzanownioskiizbijanotwierdzeniaprzeciwne.Autorzy
uznanitowłaśnieci,którzy,stojączdecydowanienagruncienaukiKościoła,
budowaliswewywodynatezachztejnaukizaczerpniętychwzględnieskon-
struowanychnajejpodstawie34.
31SummaTheol.I1II,q.94.
32Szerzej:H.Kalb:JuristischerundTheologischerDiskurs…(por.przyp.21);L.Mayali:
Rechtsprechen.DieNormdurchsetzungunddasSelbsverständensderKanonisten.nRechtshisto-
rischesJournal”14(1995),s.2841308.
33H.Tüchle:HistoriaKościoła.Przeł.J.Piesiewicz.III:150011715.Warszawa1986,
s.128.
34PrzykłademstoThesesexJurePublicoEcclesiasticosporządzonychw1826r.przezkard.
GiovanniegoSoglia,któredałypoczątekiwyznaczałytematykęnaukikościelnegoprawapublicz-
2*
