Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RemigiuszSobański
Zgodnaopiniaautorówcieszyłasiędomniemaniemsłuszności,dawałapewność
iwprowadzałaobowiązekprzestrzeganiaprawawłaśniezgodnieztąopinią.
Poszczególniautorzy,atakżesądy,uzasadniającswerozstrzygnięcia,wykazy-
wali,żeichzdanieczydecyzjaznajdujeoparciewopiniipowszechnej;mniej
troszczonosięougruntowaniewźródłachprawa.
2.Okrespoklasyczny
TakapraktykaspotykasięwwiekachXVIiXVIIzkrytykąpiętnującąją
jakonadużycie27.Walorpowszechnejopiniiuczonychzostałmocnoosłabiony
zakazemkomentowaniadekretówSoboruTrydenckiego,zamieszczonymwbul-
liPiusaIVz26.01.1564r.nwsprawiezatwierdzeniaSoboruTrydenckiego”28.
Skoroniewolnobyłokomentowaćdekretówsoboru,trzebabyłoinkorporować
jewwykładprawakanonicznego,wktórym1zracjiswegozasięgurzeczo-
wego1zajmowaływażnemiejsce.Interpretacjadekretówsoborowychbyła
zastrzeżonautworzonejw1564r.KongregacjiSoboru,wyposażonejwszerokie
kompetencjeustawodawcze,wykonawczeisądownicze.DekretomtejKongre-
gacjiprzypisywanowalorustawy.Dekretytejednakniebyłypublikowane(do-
pierood1739r.gromadzonojewzbiory).Wobecbrakuurzędowejpublikacji
możnajebyłopoznaćtylkodziękinaukowymlubpopularyzatorskimpublika-
cjomurzędnikówKongregacji.Wtedy,takżewzwiązkuzkontrowersjamireli-
gijnymi,apotemwreakcjinakanonistykęjózefińską29,zaczętoużywaćnazwy
probatiauctores,oznaczającejautorówniepodejrzanych,cytowanychwprak-
tyceKuriiRzymskiej30.Nazwyte,communissententiadoctorumiauctores
probati,występowałyoboksiebie.
27Szerzej:Ch.Lefebvre:Lespouvoirsdujugeendroitcanonique.Contibutionhistorique
etdoctrinaleàl’étudeducanon20surlaméthodeetlessourcesendroitpositif.Paris1938,
s.2981300.
28n[…]zakazujemywszystkim,zarównoosobomkościelnym,zkażdegozakonu,godności
istopnia,jakrównieżświeckim,niezależnieodgodnościiposiadanejwładzy,dostojnikomzaś
podgroźbązakazuwstępudokościoła,wszystkimzaśinnympodgroźbąkaryekskomunikiwią-
żącejmocąsamegoprawa,abyniktbeznaszegopozwolenianieośmielałsięwydawaćżadnych
komentarzy,gloss,dodatków,objaśnieńanijakichkolwiekinnychinterpretacjidekretówsobo-
rowych,wimieniukogokolwiek,równieżsporządzanychpodpretekstemlepszegoutwierdzenia
tychdekretówwmocy,czyteżdlaskuteczniejszegowykonania,albopodjakimkolwiekinnym
pozorem”1tekstwgDokumentySoborówPowszechnych…,s.865.
29Szerzej:R.Sobański:Kościółjakopodmiotprawa.Warszawa1983,s.24129.
30AutorówcytowanychwwyrokachRotyRzymskiejomawia:U.Mosiek:Dieprobatiau-
ctoresindenEhenichtigkeitsprozessenderS.R.RotaseitInkraftretendesCodexIurisCanonici.
Freiburg1959.
