Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RemigiuszSobański
Zabiegikonkordancyjneniebyłynowe,sięgająpatrystyki;nowośćstanowi-
łoichsystemoweopracowanie14.Treśćisenstekstuusiłowanowydobyćnie
tylkoprzezichzestawianieikonfrontacje,aleodczytującjewkontekście,
zuwzględnieniemokolicznościosób,miejscaiczasu15.Kanoniścirozwinę-
linowysposóbmyśleniaiargumentacji1consideratiocanonistica.Istot-
nywpływnametodęichpracymiałfakt,żebylizarazemznawcamiprawa
rzymskiego16.Alewłaśnietościągałonanichkrytykę.Zarzucanoimprze-
jęciezgubnychnowościnodgadatliwejikłótliwej,przesadnejdrobiazgowo-
ścilegistów”17.RogerBacon,narzekającwliściedoKlemensaIVnazbyt
dużywpływprawnikówwKościele,pisał,żebyłobyzkorzyściądlarządów
ipowagiKościoła,gdybyprawokanonicznezostałooczyszczoneznadmiaru
prawacywilnego18.Teologowieostrzegali,bydoopiniikanonistównieprzy-
wiązywaćwiększejwagi,booninieznającsięnaPiśmieśw.,rozmijająsię
zprawdą19,aproblemówżadnychrozwiązywaćnieumieją20.TomaszzAkwi-
nuuznałzadysonansiśmiesznośćto,żeprofesorowieteologiipowołująsię
naglosyprawnikówiwogóleonichdyskutują21.
14H.Kalb:ÜberlegungenzurEntstehungderKanonistikalsRechtswissenschaft.Einige
Aspekte.nÖsterreichichesArchivf.Kirchenrecht”41(1992),s.1128.
15Np.GracjanwD.29:nExtempore,locoetpersonaetcausaregulaecanonumintelligun-
tur”1rubrykadoc.1;nProdiversitatererumtemperanturregulaesanctorum”1rubrykado
c.2;nProdiversitatelocorum,temporumethominumscripturaeintelligendaesunt”1rubryka
doc.3.
16nLegistasinecanonibusparumvalet,canonistasinelegibusnihil”1por.przyp.3.
17n[…]legistae,permissianteipsumstrepituclamorosoetartificiosocausasinuoluere[…]”.
Gerhochv.Reichersberg:Liberdenovitatishuiustemporis(tekstw:N.M.Häring:Gerhoch
ofReichenberg.LettertoPopeHadrianabouttheNoveltiesoftheDay.Toronto1974,XLV:De
legistis,8(nStudiesandTexts”24)).
18nSiiuscanonicumpurgareturasuperfluitateiuriscivilisetregulareturpertheologiam,tunc
Ecclesiaeregimenfieretglorioseetsecundumeiuspropriamdignitatem”.Cyt.za:D.Compo-
sta:Indicazionieinzidenzestoricheperunateologiadeldiritto.nSalesianum”32(1970),s.262,
przyp.55.
19n[…]procertomultafalsadicunt,eoquodsunthominesignariinSacraScriptura,ne-
scientesoriginaliasanctorum”1AlbertWielki.Cyt.za:M.Maccarone:Teologiaediritto
canoniconellaMonarchia.nRevistadistoriadellaChiesainItalia”5(1951),s.7142.
20nDecretistaenescientunamobiectionemsolverequamfacient”.AlbertWielki:Com-
mentariuminlibrossententiarumIV,d.27,21.Cyt.za:G.deLagarde:LaNaissancedel’esprit
laïqueaudéclinduMoyen-âge.II:Secteursocialdelascolastique.II.Paris1948,s.333.
21n[…]inconsonumetdesisibilequodsacraedoctrinaeprofessoresjuristarumglossulos
inauctoritateminducantveldeeisdisceptent”1Contrapestiferamdoctrinamretrahentiuma
religionisingressu,c.13.Twierdzenietopadłojakostatementwferworzekontrowersji,otym:
B.C.Kuklmann:DerGesetzesbegriffbeimHl.ThomasvonAquinimLichtedesRechtsstu-
diumsseinerZeit.Bonn1912.Zob.też:H.Kalb:JuristischerundtheologischerDiskursunddie
EntstehungderKanonistikalsRechtswissenschaft.nÖsterreichichesArchivf.RechtundReli-
gion”47(2000),s.1133.Orozbieżnychpoglądachkanonistówiteologówśredniowiecznychzob.:
Y.M.-J.Congar:Untémoignagedesdésaccordsentrecanonistesetthéologiens.In:Étudeshisto-
iredudroitcanonique,dédiesàGabrielleBras.II.Paris1966,s.8611884.
