Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Communissententiadoctorum”.Powagaopiniikanonistów…
15
Promulgacjadekretałówpapieskichprzezprzesłanieichuniwersytetowi
oznaczałauznanieidocenianiepowagiuczonych9.Papieżewspieralidążenie
bolońskichlegistówidekretystówdołączeniasięwkorporacjeidounieza-
leżnianiasięodwładzlokalnych10.Udzielanepoparciewiązałomistrzówbo-
lońskichzpapieżem,alewzmacniałoteżichpowagę,aprzesyłaniezbiorów
dekretałówdoktorombolońskimskładałojewichręceiożywiałoje.Teksty
zebranewzbioryiprzysłaneuczonymnauniwersytecienprowadziłypodwójne
życie”11.
Dziękizamieszczeniuwurzędowopromulgowanymzbiorzedekretały
nabierałycharakterunormygeneralnejprawapowszechnego,miałyznacze-
nienietylkodlapierwotnych,bezpośrednichadresatów,leczkształtowały
1przynajmniejpotencjalnie1praktykęprawnąKościoła.nDrugieżycie”
zaczynały,gdydostawszysięwręcekanonistówzostawałyprzeznichob-
rabianegramatycznie,retorycznie,dialektycznie.Przenoszonojewinny
kontekst,wykorzystywanodlarozwiązywaniaproblemówwcaleprzezich
autoranieprzewidzianych,konfrontowanozinnymitekstami.Dziękitemu
tekststawałsięnmądrzejszy”,nwyrastałponadsiebie”12.Zestawiającteksty
zratio13,aleteżpopuszczająccuglefantazji,wydobywanoichtreścidocna,
niejasnościwyklarowywano,sprzecznościusiłowanowyrównać,bydojśćdo
ustaleńogólnych.Wypracowanoinstrumentariumregułinterpretacyjnych,
służącychwpierwszymrzędzieprzezwyciężeniusprzecznościwtekstach.
9Wypadaprzypomnieć,żejużInnocentyIIIprzesłał21.02.1210r.listdoStudiumwBo-
lonii,wktórympisze,żesporządzonyprzezPiotrazBeneventuiwysyłanydoBoloniizbiór
zawieradekretałypochodzącezrejestrówjegokancelarii,icieszysięjegoaprobatą.Jestsporne,
czyInnocentyIIIpoleciłsporządzićówzbiór.Zob.K.Pennington:TheFrenchrecensionof
„Compilatiotertia”.nBulletinofMedievalCanonLaw”5(1975),s.35171.Pierwszepolecenie
sporządzeniaurzędowegozbioruwydałHonoriuszIII.SporządziłgokanonistabolońskiTan-
kred,azostałpromulgowanypismemHonoriuszaIIIdotegożTankreda,archidiakonairektora
uniwersytetu(atakżedoMarcinawPadwie),z2.05.1226:nQuodcircadiscretionituaeperapo-
stolicascriptamandamus,quatinuseissolemniterpublicatisabsqueulloscrupulodubitationis
utarisetabaliisrecipifaciastaminiudiciisquaminscholis”(tekstza:A.M.Stickler:Historia
iuriscanonicilatini.I:Historiafontium.AugustaeTaurinorum1950,s.236).Podczasgdy
InnocentyIIItylkopotwierdziłautentycznośćdekretałówzawartychwzbiorze,HonoriuszIII
kazałzbiórprzyjąć.Nietraktowałgojednakjakozbiórwyłączny,tegodokonałdopieroGrze-
gorzIX.
10G.deVergottin:LoStudiodiBolona,l’impero,ilpapato.In:Studiememorieperla
storiadell’UniversitàdiBologna.I.Bologna1954,s.19195.
11K.W.Nörr:IdeenundWirklichkeiten.ZurkirchlichenRechtssetzungim13.Jahrhundert.
nZeitschriftf.Rechtsgeschichte”,Kan.Abt.82(1996),s.5.
12K.W.Nörr:VonderTextrationalitätzurZweckrationalität.DasBeispieldessummaris-
chenProzesses.nZeitschriftf.Rechtsgeschichte”,Kan.Abt.81(1995),s.1126,szczeg.s.114.
13nSanaquipperatioetiamexemplisanteponendaest:cui,quidemetexemplaconcordant,
sedilla,quaetantumdigniorasuntinitiatione,quantumexcellentiorapietate”.Gracjan(cytat
zAugustyna)D.9,c.11.Szerzej:B.C.Brasington:Nonimitandasetveneranda:TheDilemma
ofSacredPrecedentinTwelfth-CenturyCanonLaw.nViator”22(1992),s.1351152.
