Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
UWAGIWSTĘPNE
Rozdział1.Uwagiwstępne
Rozdział1.Uwagiwstępne
Ludzkiezachowaniedajesięnawielesposobówinterpretowaćoraz
powiązaćzróżnegorodzajuzmianamiwświeciezewnętrznym-rów-
nieżtymiocenianyminegatywnie.Tendencjadokorygowaniazakresu
odpowiedzialnościzategorodzajuzmianyniestanowi-jakmogłoby
sięwydawać-wyłączniedomenyprawa,wtymzwłaszczaprawakar-
nego1.Sięgającdodorobkupsychologiispołecznejdostrzeżemybowiem
-cowydajesięzresztązbieżnezkarnistycznymiintuicjami-żerów-
nieżwtejdziedziniedostrzegasię,imwyższejeststadiumrozwoju
poznawczegonobserwatora”(czylipodmiotuwnioskującegoomoż-
liwościprzypisaniaodpowiedzialnościinnejosobie),tymmniejjest
onskłonnydownioskowaniaotym,żenwykonawca”-osobawywo-
łującazmianęwświeciezewnętrznym-wistocieodpowiedzialność
takąponosićpowinien2.Okazujesię,żezimbardziejzaawansowanym
1Zdawaćtrzebasobieoczywiściesprawęztego,żepojęcieodpowiedzialności
użytejestwtymmiejscuwmaksymalnieszerokimujęciu-jakonietylkoprawny,
leczrównieżmoralnyobowiązekodpowiadania(ponoszeniakonsekwencji)zaswoje
czyny.
2M.Kofa,Procesyatrybucjiwspostrzeganiuspołecznym[w:]Psychologiaspostrzega-
niaspołecznego,red.M.Lewicka,Warszawa1985,s.184.Autorstwierdza:nNapoziomie
najbardziejprymitywnymobarczasięludziodpowiedzialnościąnawetwtedy,gdyniema
związkuprzyczynowo-skutkowegomiędzyichdziałaniemarozpatrywanymzdarzeniem;
wystarczy,bybyłoonowjakikolwieksposóbzwiązaneznimi.[...]Nadrugimpoziomie
-warunkiemwystarczającymprzypisaniajakiejśosobieodpowiedzialnościjeststwierdze-
nie,spowodowałaonawystąpieniepewnegoskutku,bezwzględunato,czywsposób
zamierzony,czyteżnie.Rozpoznanieprzyczynowościfizycznej(boosobatraktowana
jestwtedyjakobodziecfizyczny)wystarcza,byprzypisaćjejodpowiedzialnośćosobistą