Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
odinnychludzi.Stadiumintelektualnewypaleniawyrażasięzaburzeniami
wsferzelogicznegomyślenia,wmowieipiśmie.Wczwartym,psycho-
emocjonalnym,stadiumosobadotkniętawypaleniemodczuwastannudy,
tracipoczucieodpowiedzialności,lekceważyzadaniaiterminyichwyko-
nania,sięgapoalkohol,narkotyki,leki.Ostatnietaptostadiumduchowe,
wktórymdochodzidoutratywiarywfundamentalnezasadyiwartości.
Człowiekdoświadczawówczaspoczuciawewnętrznejpustkiimartwoty
orazbrakusensużycia.
WedługC.HenningaiG.Kellera(za:B.Śliwerski1999)procespro-
wadzącydowypaleniaprzebiegakolejnoprzezczteryfazytj.:zafascyno-
wania,stagnacji,frustracjiiapatii.Pracownik,którypoczątkowobyłpełen
ideałówizaangażowania,zaczynadoświadczaćfrustracjinaskutekzbyt
dużychobciążeńzawodowych,czujesięrozczarowanyibezradny,poczym
pojawiasiędystans,obojętnośćicałkowitewyczerpanie,charakterystyczne
dlasyndromuwypalenia.
NiemalidentyczneetapywprocesiewypaleniaopisująJ.Edelwich
iA.Brodsky(1980).Autorzypodkreślają,żejesttozjawiskodynamicz-
ne,rozwijasięwczasie,stopniowonarastairozpoczynasięwzmożonym
entuzjazmem,następnieprzechodziprzezfazęstagnacjiifrustracji,aby
zakończyćsięapatią.Fazaentuzjazmunacechowanajestnaiwnymwręcz
idealizmem,wielkąnadziejąinierealistycznymioczekiwaniami.Natym
etapieczłowiekpoświęcasiępracy,gdyżjestonanajważniejszymcelem
jegożycia.Fazastagnacjicharakteryzujesięwyciszeniemiwzrostemkry-
tycyzmu,będącegowynikiemdoświadczeńzawodowychorazrozczaro-
waniaztychdoświadczeńpłynących.Wówczaspojawiasięznaczneob-
niżenieoczekiwańnarzeczposzukiwaniakomfortuwpracyidbałości
owłasnąwygodę.Etapfrustracjiodznaczasięnarastającąbezradnością
wobecbrakumożliwościzrealizowaniawcześniejszychoczekiwań.Nasi-
leniefrustracjijestproporcjonalnedoodczuwanegobrakuzaspokojonych
potrzebidodatkowospotęgowanetakimizewnętrznymiczynnikami,jak:
niskapłaca,brakwsparciainstytucjonalnegoczyteżzłerelacjewpracy.
Objawynatymetapiemajązarównocharakteremocjonalny,jakteżfi-
zycznyipoznawczy.Możenasilaćsiętendencjadouregulowaniaswoich
stanówwewnętrznychzapomocąlekówbądźużywek.Ostatnietapwypa-
lenia–apatia,jestwynikiemdoznanychrozczarowańifrustracji.Wtej
faziedochodzidowycofaniasięjednostkizaktywnościzawodowejzarów-
nowsferzefizycznej(unikaniepracyorazkontaktówinterpersonalnych),
jakteżpsychicznej(wzrostobojętnościwobecklientówiichproblemów).
