Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przedewszystkimdziękidatowaniomradiowęglowym,zarównoniekalibrowanym,
jakiprzedewszystkimkalibrowanym(Mangerudetal.1974,Walanusetal.2010).
Napodstawiedanychpochodzącychzbadańpalinologicznychustalonopodział
schyłkowegoplejstocenunafazyciepłeizimneorazwprowadzonoujednoliconą
terminologięstosowanąwEuropieZachodniej,PółnocnejiŚrodkowej.
Zasadniczypodziałschyłkowegoplejstocenuopierasięnawyodrębnieniu
fazzimnych-DryasuI,IIiIII,przedzielonychociepleniamiBøllingiAllerød,
nazwanymiodstanowiskduńskich.Badania,którestałyupodstawichwydzie-
lenia,prowadzonebyłynaobszarachpółnocno-zachodniejEuropy,alezapropo-
nowanynaichpodstawiepodziałbiostratygraficzny,anastępniechronostraty-
graficzny,opartynasukcesjiroślinności,jakrównieżterminologiazostały
wprowadzonedonaukieuropejskiejzniewielkimimodyfikacjamimającymina
celudostosowanieichdolokalnychwarunków(Sobkowiak-Tabaka2011).Za-
biegten,choćzjednejstronypozwalałnaujednoliceniejęzyka,niósłzesobą
takżeniebezpieczeństwonieporozumieńiniejasnościnaskutekróżnegorozu-
mienianiektórychokreśleń.DotyczytoprzedewszystkimterminuBølling,który
wDanii(aletakżewPolsceiwRepubliceCzeskiej)jestrozumianyjakookres
przypadającynaokoło15000-14000calBP(12700/12600-12000BP),pod-
czasgdywNiemczechtensamokresjestokreślanymianeminterstadiałuMe-
iendorf,zaśBøllingrozumianyjestjakowczesnaczęśćinerstadiałuAllerød(np.
Björcketal.1998,fig.1,Eriksen1999,fig.8,Terbergeretal.2007,fig.2,
Sobkowiak-Tabaka2011,Streetetal.2012,fig.2).Należyteżpamiętać,żese-
kwencjepyłkówzrdzenipalinologicznych,naktórychopierasięwydzielanie
poszczególnychepizodów,odnosząsiętylkodoograniczonegoterytorium,dla-
tegodanezróżnychobszarówmogąsięodsiebieróżnić.
Ostatnichkilkanaścielatprzyniosłobardzodużypostępwrozwojumetod
zarównorozpoznaniaprzebieguitempazmianpaleoklimatycznych,jakrównież
bezwzględnegodatowaniatychprocesów(Bobaketal.2013,tamdalszaliteratu-
ra).Przyczyniłysiędotegoprzedewszystkimbadaniardzenilodowcowychoraz
osadówgłębokomorskichilądowychzjednejstrony(Andersenetal.2006,Ra-
smussenetal.2006,Svensson,Andersen,Bigler,Clausen,Dahl-Jensen,Davies,
Johnsen,Muscheler,Rasmussen,Röthlisberger,etal.2006,Svenssonetal.
2008),zdrugiejzaśopracowaniekrzywejkalibracyjnejIntCal09obejmującej
obecnie50tysięcylatBP,awięczasięgcałejmetodyradiowęglowej(Reimer
etal.2009).InformacjepozyskanegłówniezrdzenilodowychGRIP,GISP2
oraznajnowszegoNGRIPpozwoliłynaskonstruowanieskaliczasowej
(GICC05timescale)obejmującejostatnie60000lat.Próbykorelacjidanych
pozyskanychzrdzenilodowychzinnymiźródłamiumożliwiająwłączenie
wtenschemattakżedanychpochodzącychzbadańarcheologicznych(Bobak
etal.2013).
24
