Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
Znaczenianierównościirównościsąhistoryczniezmienne.Podobniejak
biedawydająsiękonstrukcjączasów,wjakichsąosadzoneorazanalizowane
[Warzywoda-Kruszyńska2001b].Przykładuzeswejwspółczesnościdostarcza
A.Smith:„Zarzeczypotrzebneuważamnietylkotowary,któresąnieodzowne
dlapodtrzymaniażycia,aleteżwszystkiego,czegonieposiadaniezwyczajedanego
krajuuznajązanieprzyzwoite,nawetwnajmniejszymstopniu,dlaszanownych
Państwa[...].ZwyczajwAngliiuczyniłużytecznymipotrzebnymnoszenieobuwia
skórzanego.NajbiedniejsiPaństwo,obupłci,bylibyzawstydzeni,pokazującsię
beznichwmiejscachpublicznych”([Sen2000b,s.6–7],za:[Smith1976(1776),
s.351–352]).Badaczezjawiskanierównościpodkreślają,żeświatwspółczesny,
jakimgoznamy,podniewielomawzględamiprzypominaminioneczasy,gdy
ludzieżyliwzupełnieinnymkontekścieiśrodowiskugospodarczym,społecznym,
politycznym,aleteżpsychologicznymorazinformacyjnym.Dostępneprzekazy
historycznedostarczająnamopisówrzeczywistościprzedstawiającychczęsto
zjawiskastratyfikacjispołecznejiekonomicznej.Tymsamymwidocznesągrupy
opodobnymstatusiematerialnym,aleróżniącesięodinnychgruppodwzględem
pozycjiwstrukturzespołecznej.Stratyfikacjaspołecznaprowadziłai,jakwidać,
wciążprowadzidosytuacji,kiedyjednymprzypadawygodneikomfortoweżycie,
lekkaidobrzepłatnapraca,dostępdozasobówwpostaciedukacji,opiekizdro-
wotnejetc.,natomiastinniniewiodątakiegożycia,pracującwtrudnychiczęsto
niebezpiecznychwarunkach,będącpozbawionymidostępudozasobów.Tym
samymmożnapowiedzieć,żehierarchicznysposóborganizacjispołeczeństw
wpływanabardziejimniejdogodnepozycjejednostekigrupspołecznych[Kleba-
niuk2007,s.421–422].Wieleznierównościmaswojeprzyczynywograniczeniu
dostępnychdóbr,cowywołujedalszepodziałymiędzyludźmi[ZubikiCieślik
2007,s.487].Powodujetopotrzebyustalaniakolejnościihierarchiizaspokajania
potrzebspołecznych,czegokonsekwencjąjestlepszasytuacjajednejgrupy,agor-
szainnych[ZubikiCieślik2007].
Niedziwizatem,żezjawiskaminierównościirówności,jakokoncepcjami
obecnymiwdyskursieirzeczywistościspołecznej,interesowalisięjużstarożytni
filozofowie.Wmyślistarożytnychgreckichfilozofówobecnejestodnoszenie
nierównościirównościdopojęciasprawiedliwości[Węgrzeckietal.2004,
s.60].MożnasiętuposłużyćcytatemzEtykiwielkiejArystotelesa:„[ł]Krótko
mówiąc,sprawiedliwośćwzględemdrugiegoczłowiekajestrównością.Bonie-
sprawiedliwośćjestnierównością;ilekroćmianowicieludzieprzydzielająsobie
więcejrzeczydobrych,amniejrzeczyzłych,tomamiejscenierównypodział;
iuważają,żewtensposóbwyrządzasiękrzywdyiichsiędoznaje.Jestwięc
oczywiste,żeskoroniesprawiedliwośćpolegananierównympodziale,sprawie-
dliwośćito,cosprawiedliwe,poleganarównościwewzajemnychstosunkach.
Ztegowidaćzatem,żesprawiedliwośćmusibyćpewnegorodzajuumiarem
