Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oproblemachwspółczesnejkomparatystyki...
23
wątkutejrozmowy:wydajemisię,żechybatrochęniedoceniamyAmeryka-
nów,którzywdrugiejpołowieXXwiekustworzyliwspaniałąinstytucjonalną
tradycjękomparatystyki.Niepostrzegałbymprowadzonychprzeznichdebat
jakowyrazuszczególnegozadufaniawsobie,alerozwiniętejzdolnościdoau-
torefleksji.Proszęwskazaćjakąkolwiekkomparatystycznątradycję,któraco
dziesięćlatbadaswojewłasneakademickiefundamenty,legitymizacjęwytwa-
rzanejprzezsiebiewiedzy.Wartochybateżprzypomnieć,żetowłaśnieame-
rykańskakomparatystykadaławokresiewojennymipowojennymschronienie
wieluwybitnymeuropejskimintelektualistom,ajejstruktury–jużznacznie
później–pozwalałyrozwinąćskrzydłatymwybitnymuczonym,którychdługo
niedocenianoweuropejskichakademiach,aktórzypolatachwracalidonich
watmosferzetowarzyszącejimsławy.
M.Korytowska:Francuziwydająregularnieczasopisma,publikująokreso-
wotakzwanyBilandesrecherches...
T.Bilczewski:WStanachZjednoczonychtegotypudziałaniawyglądająjed-
nakinaczej,innyteżjestzasięgichoddziaływania.Bezprecedensowewydaje
sięto,żeamerykańskakomparatystykabadaswojepodstawywsposóbnie-
zwykleotwarty.Tekstyraportówsąwielokrotniepubliczniekomentowane.
Zanimzostanąprzedstawionewswymostatecznymkształcie,poddajesięje
dyskusji,coznakomiciepokazujehistoriaostatniegoamerykańskiegodoku-
mentuprzygotowanegoprzezHaunaSaussy’ego,stanowiącegopodstawępóź-
niejszejksiążkiComparativeLiteratureinanAgeofGlobalization.Przyoka-
zjiredagowaniatekstówdoNiewspółmiernościmiałemmożliwośćprzekonać
się,jakzmieniałysięposzczególneichakapity,jakłączyłysięichwcześniej-
szewersje.Innymisłowy,towielkaamerykańskadebatanadstanemdyscypli-
ny,oddziałującanawieleobszarówdzisiejszejhumanistyki.Tejumiejętności
otwartegodebatowaniawłaśniechybauAmerykanówniedoceniamy,dobrze
teżwiemy,żeabycośnadobrezaistniałowprzestrzeniuniwersytetu,musi
przejśćdługądrogęinstytucjonalizacji(przyokazji:ostrożnietrzebapod-
chodzićdoporównywaniapolskichiamerykańskichstrukturakademickich,
niezmierniezróżnicowanychwzależnościodregionuijegouniwersyteckiej
tradycji–częstosąonedosiebiepoprostunieprzystające).Niezwykleinten-
sywnyinstytucjonalnyrozkwitkomparatystykiamerykańskiejniebyłoczy-
wiściepozbawionypolitycznychprzesłanek,niechodzimijedynieozimno-
wojennestrategieopisywaneprzezSpivak.Latapięćdziesiąteisześćdziesiąte
wStanachZjednoczonychtooczywiściekonsekwencjewywołanejwojną
wędrówkieuropejskichpolihistorów,zniejwyłaniasięzaproponowanaprzez
Wellekawizjakomparatystykijakomiejscapoznawania„uniwersalnegoczło-
wieka”ijegowytworów.Szybkojednakpojawiłysięnurtypodminowująceto
uniwersalneprzesłanie,spychającewcieńzałożeniadyscypliny,októrejma-
rzyłWellek.Ijeszczejedno:to,cowydajemisięuAmerykanówszczególnie
cenne,tostworzeniewramachkomparatystykitradycjimówieniaomiejscu
