Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oproblemachwspółczesnejkomparatystyki...
21
kunazywalidasInteressant:Schlegelsądził,żetakipowinienbyćgłówny
przedmiotliteratury,alemożnatorównieżodnieśćdoliteraturoznawstwa,jak
sądzę.Mamnamyślibraniepoduwagęprzedewszystkimtychzagadnień,
któresąinteresujące,któresytuująsięnaobrzeżachliteraturróżnychbądź
literaturyisztuki,izajmowaniesiętymiproblemamibezzapleczaideologicz-
nego,bezzapleczakonieczniemetodologicznego,azwłaszczaprzejętego,
modnego,stosowanegowdanymmomencie.Taktraktowanakomparatystyka
–jeśliweźmiesiępoduwagęświatowe,alerównieżpolskiedokonania–ma
poprostusens.Wplątywanieautomatyczniewpolitykę,takjaktosiędzieje
tam,gdziesięmusidziać,czylinaprzykładwStanach,albogdziesięmusiało
dziaćzewzględówzewnętrznych,unasjestniepotrzebneistanowifałszywą
ścieżkę,którazepchnienasalbowjakieśideologiczne„za”,albowjakieś
ideologiczne„przeciw”.Uważam,żetrzebasięzajmowaćsiętym,cointere-
sujące.Tym,coktośpotrafi,doczegomakompetencje,umiejętnościiserce.
A.Borowski:Myślę,żesłowo„kosmopolityzm”,skądinądbardzomibliskie,
niejesttutajkonieczne,botoneologizm(choćnawiązującydoKantowskie-
goWeltburgerrecht)jednakpóźny,upowszechnionychybadopieroprzezsta-
linowskąpropagandęantyeuropejską.Istniejeznacznietrafniejszeodniego
pojęcie–uniwersalizm.Mówimyouniwersalizmieliteratury,kultury,itojest
słowobliższefilologii.Kosmopolityzmmanatomiastpewneideologiczne
nacechowania.Codopolityczności:przypomnijmysobie,jaktozaczasów
naszejmłodościkomparatystykabyłapodejrzanazpowodówpolitycznych,
potemznowuztychsamychpowodówzrobiłasięmodna.Obawiamsię,że
komparatystykawogóle,jakjużmówiłem,miałazawszejakieśpolityczne
konotacje.
M.Korytowska:Miała,aleniemusimieć.
A.Borowski:Owszem,choćjednakmiała,todlategojąuprawiamy,żejuż
niemusimieć.Pozatymsamopojęcienarodowejliteraturyrodziwątpliwości.
PrzecieżscriptoresPoloniaeoznaczauStarowolskiegopiszącychteżpołaci-
nie.Zatemjęzyketnicznyniemusibyćwyznacznikiemliteraturynarodowej.
KiedyprofesorSławekmówiośląszczyźnieczygóralszczyźnie,tosątomoże
anegdoty,alesygnalizująproblem.Otóżniechbykomparatystykaodpowie-
działanapytanie,cotoznaczynarodowaliteraturadzisiaj:naprzykładco
ztym,copiszePakistańczykwAngliipoangielsku,zresztącośpodobnego
byłozConradem...Adalejjeszczepytanieorelacjemiędzypojęciamilitera-
turynarodowejiliteraturypowszechnej.
O.Płaszczewska:WykorzystamwypowiedźprofesoraBorowskiegojako
pretekst.Wszyscytutajjesteśmypolonistami.Wszyscyporuszamysiępote-
rytoriumfilologii,którajestfilologiąnarodową,choćbyzewzględunaprzy-
należnośćjęzykową.CzykażdyzPaństwa,począwszyodredaktoraantologii,
