Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
prawnej
6czyparlamentarnej7.Jagiełło(jakteżjegonastępcy)niemógłsam
stanowićprawa.Musiałczynićtonaforumzjazdowymzazgodąpanówrady,
aniekiedynawetszerszegogronacommunitatis.Wyższeduchowieństwo,
szlachtainiektóremiasta(głównieKraków)posiadałybowiemsuweren-
nośćpolityczną.Podmiotytemogłyzatemwpływaćnadecyzjekróla.Była
międzybadaniaminadkulturąpolityczną,historycznąorazprawną.Atakżeprzyzachowaniupełnego
respektudlasubtelnychrozważańteoretycznych,podejmowanychprzezmetodologów,należy
koncentrowaćuwagęnastudiachźródłowych,wtymprowadzonychprzezfilologówihistoryków.Ci
ostatnimająwswymdorobkuwarsztatowymmożliwościdiscernereveraacfalsa,ustalania
wiarygodnościmateriałówstanowiącychpodstawędoanalizy”(ibidem,s.37).Okulturzehistorycznej
zob.:B.Kürbisówna,ProblemkulturyhistorycznejwPolsceśredniowiecznej[w:]Pamiętnik
VIIIPowszechnegoZjazduHistorykówPolskichwKrakowie14-17września1958r.,t.1:Referaty,
cz.1,Warszawa1958,s.65-77;J.Banaszkiewicz,Kulturaiświadomośćhistoryczna[w:]Kultura
PolskiśredniowiecznejXIV-XVw.,red.B.Geremek,Warszawa1997,s.603-627;J.Maternicki,
Historia-kulturahistoryczna-świadomośćhistoryczna,„WiadomościHistoryczne”1984,R.27,
nr5-6(156),s.387-403;M.Pakier,Kulturahistoryczna[w:]Modimemorandi.Leksykonkultury
pamięci,red.M.Saryusz-Wolska,R.Traba,współpracaJ.Kalicka,Warszawa2014,s.201-204.
6Zestarszejliteraturyzob.:S.Estreicher,KulturaprawniczawPolsceXVIwieku[w:]
Kulturastaropolska...,s.40-118.Dolat70.XXw.pojęcie„kulturaprawna”byłoużywane
zamienniezpojęciem„kulturaprawnicza”.Znowszejliteraturyzob.:S.Grodziski,Zdziejów
staropolskiejkulturyprawnej,Kraków2004,zwłaszczas.7-16.Tamautorpojmujekulturę
prawnąjakoprzejawiającesięwspołeczeństwieindywidualneizbiorowepostawywobec
prawa,zarównowrozumieniuaparatuegzekwującegosprawiedliwość,jegoinstytucji,jakteż
konkretnychnormprawnych.Podstawąkulturyprawnejjestpostępowanieokreślanejako
„prawe”(wprzypadkujednostek)lub„praworządne”(wprzypadkuorganizacjiipaństw).Por.:
K.Pałecki,Opojęciukulturyprawnej,„StudiaSocjologiczne”1972,nr2(43),s.205-224.Na
ścisłezwiązkikulturyprawnejzkulturąpolitycznązwróciliuwagęm.in.:W.Uruszczak,Kultura
politycznaiprawnawsejmiepolskimdobyodrodzenia,CPH1980,t.32,z.2,s.48-61;S.Russocki,
Kulturapolitycznaiprawna(Refleksjehistorykaustroju),„Historyka”1981,t.11,s.17-33;
M.Sobolewski,Polskakulturapolitycznaiprawnawdawnychwiekach.Próbacharakterystyki,
CPH1983,t.35,z.2,s.69-95.
7PojęciekulturyparlamentarnejwprowadzoneprzezE.Opalińskiego(Kulturaparlamen-
tarnawRzeczypospolitejXVIIwieku[w:]MiędzykonstytucjąNihilnoviaustawodawstwem
nowoczesnejdemokracji.ParlamentaryzmpolskiwXVI-XXwieku.MateriałyOgólnopolskiej
KonferencjiNaukowejodbytejwRadomiuwdniach12-13października2005roku,red.
H.Gmiterek,S.Piątkowski,J.Wrona,Radom2005,s.33-43)odnosisię,zracjipodjętegotema-
tu,doczasówpóźniejszych.Por.:A.Stroynowski,Kulturaparlamentarnaepokistaropolskiej.
Wprowadzenie[w:]Kulturaparlamentarnaepokistaropolskiej,red.idem,Warszawa2013,s.14,
gdziewskazano,żemówiąc„oparlamentaryzmieidemokracjiszlacheckiej”,możnasięgnąć
nawetdokońcaXIVw.Wzwiązkuztympojawiasięsugestia,żeosobneszczegółowebadania
powinnyobjąćnp.przebiegobuzjazdówbrzeskichw1425r.,zjazduwŁęczycy(1426),zjazdu
wWiślicy(1427)czyzjazduwJedlniw1430r.JakzauważyłbowiemsłusznieA.Mączak(Rzą-
dzącyirządzeni.WładzaispołeczeństwowEuropiewczesnonowożytnej,Warszawa2002,s.33),
„kwestienastępstwatronuipodatkówtworzyłyproblemyikształtowałysystemreprezentacji,
stopnioworozwijającświadomośćpolitycznąnobiliumregni”.
12
