Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Holszankaodpoczątkustarałasięzbudowaćprzyjazneotoczenienietylko
towarzyskie,aleipolityczne.Czyniławszystko,abyzjednaćsobieprzychylność
zwłaszczanpanówkrakowskich”,którzymogliwspieraćwjaknajlepszym
wypełnianiuobowiązkówprzynależnychkrólowej,zwłaszczapodnieobecność
monarchy.Wtymkontekścienależywidziećchociażbyjejzabiegiourzędydla
ZbigniewaOleśnickiegoiStanisławaCiołka,czynionezgodniezpropozycjami
możnowładców,zapewneabyuzyskaćpewnewpływywkręgachpolitycznych36.
Podkreślićnależyjednak,żepierwszekontaktyzagranicznejakożona
królapolskiegonawiązałaZofiazeStolicąApostolską.Najpewniejjeszczena
Litwiezostałysporządzoneczteryjejsuplikidopapieża.21maja1422r.
otrzymałabowiem:stodniodpustu(czylidarowaniawinykarydoczesnej
wwymiarzestudni),zgodęnasłuchaniemszyśw.przedświtem,zgodęna
uczestniczeniewmszyśw.iinnychpraktykachreligijnychwmiejscuobjętym
interdyktemorazzgodęnauzyskaniejednorazowowsytuacjachzalecanychprzez
StolicęApostolskąodpustuzupełnego37.TymiprośbamiHolszankazpewnością
Wzależnościodwiekutowarzyszylionikrólowi,królowejlubkrólewiczom.Zpewnościązaś
ułatwionydostępdodworumielici,którzyposiadalidomynawzgórzuzamkowym.Zob.:
S.Tomkowicz,Wawel,t.1:ZabudowaniaWaweluiichdzieje,Kraków1907,zwłaszczas.108-111.
Omodelachkształceniaiwychowaniawkręgukulturydworskiejzob.:M.Wilska,Edukacja
dworska-sposobyiinstrumentynauczanianadworzejagiellońskim[w:]Nauczaniewdawnych
wiekach.Edukacjawśredniowieczuiuproguerynowożytnej,red.W.Iwańczak,K.Bracha,Kielce
1997,s.187-197;W.Iwańczak,WychowanierycerskiewśredniowiecznychCzechach[w:]ibidem,
s.177-186;D.Piwowarczyk,ObyczajrycerskiwPolscepóźnośredniowiecznej(XIV-XVwiek),
Warszawa2000.M.Koczerska(Łaskakrólewska,czylikontaktywładcyzpoddanymiwPolsce
późnośredniowiecznej[w:]Człowiekwspołeczeństwieśredniowiecznym,red.R.Michałowski,
Warszawa1977,s.440)słuszniepodkreśliła,żewłaśniedwórkrólewskibyłnajważniejszym
miejscem,gdziesynowiemożnowładcówmoglirównieżnnabywaćwiedzęoprawachiojczystych
obyczajach”.Dziękitemuuczylisięnietylkouczestnictwawoficjalnychwydarzeniach,leczbrali
udziałwwyjątkowopatriotycznychmomentach.Zob.zwłaszczaprzywołanąprzezM.Koczerską
scenę,kiedyw1422r.,podwpływemzeznańarcybiskupaMikołajaTrąbywtoczącymsięprocesie
polsko-krzyżackim,możnowładcynakazaliswoimsynomobecnymwKrakowie,podgroźbą
ojcowskiejklątwy,walczyćoodzyskaniePomorza.Wyżejwymienionepraceukazują,jak
zdezaktualizowałasięmonografiaJ.SkoczkaWychowanieJagiellonów,Lwów1932.
36Listprałatówibaronówpolskich(CEV,nr1052=LC,cz.2,nr124,s.198);ListZofiido
Witolda(CEV,nr1060=LC,cz.2,nr125,s.200).Owydarzeniachzwiązanychzezmianamina
urzędachwtamtymczasiezob.relacjęDługosza(Annales,ks.11,s.185in.),atakżeustalenia
M.Koczerskiej(RolazwiązkówrodzinnychirodowychwdziałalnościpublicznejZbigniewa
Oleśnickiego[w:]Genealogia.Rolazwiązkówrodzinnychirodowychwżyciupublicznymwśred-
niowiecznejPolscenatleporównawczym,red.A.Radzimiński,J.Wroniszewski,Toruń1996,
s.67-69;ZbigniewOleśnickiwśródludzi...,s.13-15),J.Sperki(Zmianynaarcybiskupstwie
gnieźnieńskim,biskupstwiekrakowskimiurzędachkancelaryjnychnaprzełomielat1422i1423,nTeki
Krakowskie”1997,t.5:PraceofiarowaneFranciszkowiSikorzezokazjisześćdziesięcioleciaurodzin,
s.139-146)orazJ.Nikodema(ZbigniewOleśnickiwobecunii...,s.109-114).
37BP,t.4,nr1046,1048-1050.StodniodpustuotrzymaławówczasrównieżJulianna
Witoldowa(ibidem,nr1047).Jakwyżejwspomniano,wskazujetonawspólnewystosowanie
36