Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
prowadzanierozpoznaniaprzezplanowanymiakcjami,przewożeniebro-
niimateriałówwybuchowychorazpracawlaboratoriachbojowych,
wktórychręczniewyrabianobomby.Kobietybrałytakżebezpośredni
udziałwakcjachzbrojnych,poczynającodpierwszejdemonstracjizbroj-
nejnaplacuGrzybowskim,wktórejuczestniczyłyAmeliaPiwko,Zofia
Kulesza-PraussowaiAleksandraSzczerbińska-Piłsudska,poprzeznieuda-
nyzamachnagenerał-gubernatorawarszawskiegoGieorgijaSkałona,
przeprowadzony18sierpnia1906r.przezWandęKrahelską-Filipowicz,
ZofięOwczarekiAlbertynęHelbertównę50.
DlawieluPolek,którezpasjąwłączyłysięwtymokresiewruchre-
wolucyjnyioświatowy,wydarzeniarewolucyjnebyłyczasempolityczne-
godojrzewania.Szerokiezaangażowaniekobietwdziałalnośćocharak-
terzepolitycznympostawiłonaporządkudziennympytanieoichrolęwe
wspólnocienarodowejispołeczeństwieobywatelskim.Pytanietymistot-
niejsze,żenastępstwemwydarzeńrewolucyjnychbyłaliberalizacjażycia
politycznegowKrólestwie.Podnaciskiemwypadkówrewolucyjnychwła-
dzecarskiezostałyzmuszonedozmianwsferzeinstytucjonalnejipraw-
nej,czegowyrazembyłmanifestkonstytucyjnycaraMikołajaIIz30paź-
dziernika1905r.Manifestzapowiadałprzyznaniespołeczeństwuswobód
obywatelskich,rozszerzenieprawawyborczegoizwołanieDumyPań-
stwowejokompetencjachustawodawczych51.Dopókinaziemiachpol-
skichpodzaboremrosyjskimmężczyźninarównizkobietamipozba-
wienibyliprawpolitycznych,wKrólestwie-odmiennieniżwGalicji
-problemrównouprawnieniapolitycznegokobietniebyłobecnywde-
baciepublicznej.Wrazzmanifestempaździernikowymsytuacjauległa
jednakzmianie.Perspektywawprowadzeniainstytucjiprzedstawicielskich
wKrólestwieiprzyznanieprawwyborczychmężczyznomwywołałydys-
kusjęnatematprzyznaniatakichsamychprawkobietom.Wtensposób,
jakpodkreśliłaKatarzynaSierakowska,autorkaartykułuowpływierewo-
lucji1905r.naruchkobiecy,nrewolucjaprzyczyniłasiędosformułowa-
nia,anastępniewyeksponowaniapostulaturównouprawnieniapolitycz-
negokobietjakogłównegoceluruchufeministycznego”52.Pierwszypu-
50WięcejnatematudziałukobietwruchusocjalistycznymwokresierewolucjiwKrólestwie
Polskimzob.:J.Dufrat,Kobietywkręgu…,op.cit.,s.36-48.
51A.Garlicki,Uźródeł…,op.cit.,s.155.
52K.Sierakowska,Ruchkobiecyarewolucja1905roku,w:Dziedzictworewolucji…,op.cit.,
s.258.
42
