Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MariaDulębiankaiMariaTurzyma-Wiśniewska(ok.1860-1922)43.Waż-
nąrolęintegrującąwtymokresieśrodowiskakobieceztrzechzaborów
odgrywałyrównieżzjazdy,zwoływanewGalicjiiWarszawie.Pierwszy
tajnyzjazdkobiet,zorganizowanyzinicjatywyPaulinyKuczalskiej-Rein-
schmit,liderkiruchurównouprawnieniakobiet,dlauczczenia25-lecia
twórczościElizyOrzeszkowej,odbyłsięwWarszawiewgrudniu1891r.,
gromadzącprawiestodziałaczekzKrólestwaiGalicji.Trzylatapóźniej
działaczkiruchukobiecegospotkałysięweLwowieprzyokazjiotwarcia
wystawykrajowej.Wobradachuczestniczyłytakżeprzedstawicielkiza-
borupruskiego.Następnetajnetrójzaborowezgromadzeniekobietzor-
ganizowanowZakopanemw1899r.Wzięłownimudziałażtrzystadzia-
łaczek,reprezentującychróżnenurtyruchukobiecego,odoświatowego
poemancypacyjny44.Najwięcejprzedstawicielekpostępowegoruchuko-
biecegopochodziłojednakzKrólestwa,oczymdecydowałydokonujące
sięnajegoobszarzeprocesymodernizacyjne,aprzedewszystkimranga
tegozaborujakodzielnicykluczowejdlaodzyskanianiepodległości.
Naradykalizacjępostawżyjącychwzaborzerosyjskimkobietznacząco
wpłynęłypopowstaniowerepresje,ograniczonemożliwościkształcenia
iorganizowaniasię,prowadzonaprzezzaborcępolitykarusyfikacyj-
naorazpozytywistycznysystemwartości,premiującyobowiązekaktyw-
negoangażowaniasięwsprawypubliczneiwspierającydążeniekobiet
dowyższychstudiówiaktywnościzawodowej.
2iSpołeczno-polityczneskutkirewolucji1905-1907
wKrólestwiePolskim
Wydarzeniem,któreotworzyłolewicowo-liberalnymśrodowiskomko-
biecymdrogędowłasnychdziałańorganizacyjnychiprogramowychby-
łarewolucja,któramiałamiejscewlatach1905-1907wRosji.Jejwybuch
umożliwiławojnarosyjsko-japońska,toczonawlatach1904-1907,która
43Z.Sokół,PowstanieirozwójruchukobiecegowGalicji(1890-1918),w:Chłopi,naród,kultu-
ra,t.5:Chłopiapaństwo,red.W
.Bonusiak,Rzeszów1997,s.259.
44Por.J.Sikorska-Kulesza,Trójzaborowezjazdykobietnaziemiachpolskichnaprzeło-
mieXIXiXXwieku,w:Działaczkispołeczne,feministki,obywatelki…,op.cit.,s.83-86.
39
