Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Narzędziarozpoznawaniaprocesówmodernizacji
miałytylkojakomożliwy-elementpewnejsekwencjiwyodręb-
nionejcałości.Natomiastelementyskładowe,powiązaneszeregiem
relacji,tworządynamiczną,zintegrowanąsieć,którajestpodstawą
wszelkiegotrwaniaijednocześniewyrazemszerokorozumianej
wspólnotykulturowej15.
Zastosowanewanaliziemyślenieholistycznemożebyćnarzę-
dziempomocnymwwyjaśnianiudynamicznychzjawiskizda-
rzeńcałościowych,aniepojedynczychobiektów,ujmowanychsta-
tycznie16.Polegaononagruntownymanalizowaniuirozumieniu
relacjiorazpowiązańmiędzyróżnymizdarzeniami,nawidzeniu
przyszłychkonsekwencji,dzisiajpodejmowanychdecyzjiidziałań,
dostrzeganiuioceniesprzężeńzwrotnych,wujmowaniuirozwa-
żaniuzjawiskwsposóbwielowymiarowy,anieliniowy17.Myślenie
liniowecechujesięmodelemprzyczynowo-skutkowym,czyli-
jeślizaistniejeprzyczyna-tomaonamiejsceiskutek.Natomiast
wpodejściuholistycznymmamydoczynieniaztypemmyślenia,
którestwarzamożliwościanalizybardziejzłożonychsystemów,gdzie
15Terminnparadygmat”pojawiasięwbliskim-zarównofizycznym,jakilogicznym
-sąsiedztwiezwyrażeniemnwspólnotanaukowa”
.Paradygmatokreślato,cowydaje
sięwspólnewszystkimczłonkomwspólnotynaukowejitylkoim.Iodwrotnie,posia-
daniewspólnegoparadygmatuczynizgrupyskądinądrozproszonychosóbtakąwła-
śniewspólnotę.Obydwatetwierdzeniadadząsiębronićjakouogólnieniaempirycz-
ne.Jestoczywiste,żewspólnotytakieistniejąnaróżnychpoziomach.Zob.T.S.Kuhn,
Dwabieguny.Tradycjainowatorstwowbadaniachnaukowych…,op.cit.,s.407-408.
16ZdaniemFritjofaCaprywzorzecnaukowy-właściwydladanegookresuczasowego
-możnaujmowaćwnastępującysposób;zwrotodpojęciaczęścikupojęciucałości;
odpojęciastrukturykupojęciuprocesu;odpojęcianaukiobiektywnejkupojęciuna-
ukiepistemicznej;odpojęciabudowlikupojęciusiecijakometaforywiedzy;odpoję-
ciaprawdykupojęciuprzybliżonegoopisu.Zob.F.Capra,T.Matus,D.Steindl-Rast,
Należećdowszechświata.Poszukiwanianapograniczunaukiiduchowości,Znak,Kra-
ków1995.
17Obszaryrzeczywistości,którewydająsięodsiebieodległe(mechanika,ekonomia,
marketing,naukowaorganizacjapracy)dzielącentymetry,kiedysięjerozpłaszczyna
tejsamejpowierzchni.Zebranieobrazówwoptyczniespójnejprzestrzenijestnuni-
wersalnymwymiennikiem”
,któryumożliwiaplanowanie,podziałirealizacjępracy,
atakżeprzypisywanieodpowiedzialności.Zob.B.Latour,Wizualizacjaipoznanie:
zrysowywanierzeczyrazem,nAvant”
,vol.3,nrT/2012,s.245.
41
