Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Narzędziarozpoznawaniaprocesówmodernizacji
nomicznymwyrazemjestzysk10.Ponadtojednymzistotnychdyle-
matów,zjakimmamydoczynienia,jestpojawieniesięswoistego
ograniczeniametodologicznego.Zgodniebowiemzmetodologią
weberowską,wnaukachspołecznychwkraczasięwobszar,którynie
możebyćuznanyzarozstrzygalnynaukowo,bowiemionjestuza-
leżnionyodwartościowańzakorzenionychwkulturowychwzorach.
Problemdelimitacjiwbadaniachzjawiskspołecznychwpowią-
zaniuztrudnościąbudowaniakryteriówprawdziwościsądówdaje
obrazmultidyscyplinarnegoobszarubadańoznacznymstopniuzło-
żoności,niemożliwejdouporządkowaniabezspojrzeniaontologicz-
nego.Jednązdrógprzezwyciężeniatychtrudnościjestniewątpliwie
powrótdocałościowychkoncepcji,skupiającychsięnaontologiizja-
wiskspołecznych,abymócokreślićkluczowe,wspólnezałożenia
przywielościwystępującychobecnieparadygmatów11.Przeddocie-
kaniamiujawniającymikonkretneobszaryrzeczywistościpowinno
pojawićsiępytanieoto,jakajestrzeczywistapostaćbytuwana-
liziezjawiskiprocesówspołecznych?Bezodpowiedzinataksfor-
mułowanepytanieniesposóbstwierdzić,czyteoria,wrazztowarzy-
szącymjejwarsztatembadawczym,jestwstaniezobrazowaćcho-
ciażbyczęśćwyjaśnianejrzeczywistości.Jeślidyskursnaukowyjest
autonomicznywswojejdziedzinieiniemożedyktowaćwarunków
drugiemu,tokażdadyscyplinaczysferakulturyustanawiaswe
własnekryteriazpominięciemmeta-przesłanek,któremogłyby
rozstrzygaćpodstawowekwestieontologiczne.Wówczastakidys-
10TakpojętaracjonalnośćzostałaokreślonaprzezWeberajakonracjonalnośćzewzglę-
dunacel”
.Zob.M.Weber,Gospodarkaispołeczeństwo,Zaryssocjologiirozumiejącej,
PWN,Warszawa2002,s.13.
11Wramachprocedurinstytucjonalizowaniafundamentówmechanizmurynkowego
wprowadzonokilkaperspektywanalizysankcjonującychkierunkipostępowaniaba-
dawczego.WpracypodredakcjąDavidaMarshaiGerryStokeranTeorieimetody
wnaukpolitycznych”
,zostałowyróżnionychsiedemperspektywteoretycznych:be-
hawioralizm,teoriaracjonalnegowyboru,instytucjonalizm,feminizm,teoriainter-
pretacjonistyczna,marksizmiteorianormatywna.Zob.D.Marsh,G.Stoker(red.),
Teorieimetodywnaukachpolitycznych,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,
Kraków2006.
39
