Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Międzypublicystykąapolityką
49
podziałówisecesjiczęściczłonków.Początkowozjejszeregówwyłoniłasięnie-
wielkagrupadziałaczy,którzyw1902r.stworzyliUkraińskąPartięLudową(UNP).
Organizacjętęuznajesięzapierwsząukraińskąpartięnacjonalistyczną.Dalsze
nieporozumieniawobrębieRUPdoprowadziłydoopuszczeniajejszeregówprzez
niedawnychczłonkówUPS.Niecopóźniejpartiąwstrząsnąłnajpoważniejszywjej
historiirozłam,któryskutkowałpowstaniemUkraińskiegoZwiązkuSocjaldemo-
kratycznego(tzw.Spiłki)53.WydarzenietowymusiłonaRUPzmianyprogramowe,
którezaakceptowanonazjeździewgrudniu1905r.Uzewnętrznieniemdokonu-
jącychsięprzekształceńbyłazmiananazwynaUkraińskąSocjaldemokratyczną
PartięRobotniczą(USDRP).
DmytroDoncowjakostudentzwiązałsięzruchemsocjalistycznym.Nigdy
jednakniewstąpiłdoRUP54.Naprzeszkodzietakiejdecyzjiniestałyjednakwąt-
pliwościwsferzeprogramu,leczmoment,wktórymzaangażowałsięwżycie
polityczne.GdyzbliżyłsiędoRUP,znajdowałasięonanaetapiewspomnianych
wcześniejprzekształceń,dlategodopieropowyłonieniusięUSDRPDoncowzostał
jejczłonkiemipodjąłaktywnądziałalność.
OkresstudiówrównieżwprzypadkuRomanaDmowskiegookazałsięnajlep-
szymmomentemdopodjęciadziałalnościpolitycznej.Pierwszymjegokrokom
wsferzepolityki,jaktookreśliłRomanWapiński,towarzyszyłanmgławicowość
ideowo-polityczna”55.Byłotootylezrozumiałe,żepolskąmyśląnatereniezaboru
rosyjskiegowstrząsaływówczaswewnętrznesporyideologiczne.Oboknurtukon-
serwatywnego,liberalnegoidemokratycznegonanajwiększąsiłępolitycznąwyra-
staliwtymczasiesocjaliści.Dopieropóźniejzaczęliznimirywalizowaćzwolennicy
nowoczesnegonacjonalizmu
56
.RozpoczęciestudiówprzezDmowskiegoprzypadło
właśnienaokresformowaniastrukturorganizacyjnychobozunarodowego.Symp-
tomemdokonującychsięzmianideowychbyłozałożeniewWarszawiew1886r.
53ЦентралbнMйдержа;нMйарх.;громадсbкMхоб)GднанbУкра.нM[dalej:ЦIАГo],
Укра.нсbкасоu.ал-демократMчнароб.тнMчаnарт.я.ЦентралbнMйком.теттам.сuе;.
орган.заu..(1903-1922),ф.266[dalej:ф.266],оn.1,сnр.1,k.5-9,ЗаяваЗакордонного
Ком.тетуРеволюц.йно{Укра{нсько{Парт.{;ПротоколЕкстреногоЗ{здуРУП,зMая1905
року;ЦIАГo,Kолекu.ядокумент.;з.стор..Kомун.стMчно.nарт..Укра.нM(1870-1965),
ф.57[dalej:ф.57],оn.1,сnр.115,k.2-3;P.I.ВGтро;,C.П.Iонченко,Пол.тичн.парт.{
Укра{нивперш.йчверт.XXстол.ття(1900-1925рр.),Iн.nроnетро;сbк-Iн.nродзер-
жMнсbк2001,s.28.
54I.Iонuо;,PostScriptum.(Iо„Естетикидекадансу”),nHВ1930,nr12,s.1118.Zob.
też:М.Cосно;bкMй,Зприводустатт.прод-раIмитраIонцов,nCучасн.стb”1973,nr7-8,
s.244;Революц.йнаУкра{нськаПарт.я(Знагоди30-л.ття{{засновання),nУкра.нсbка
HM;а”8III1930,nr10,s.3-4.
55R.Wapiński,NarodowaDemokracja…,s.22.
56
A.Jaszczuk,SpórpozytywistówzkonserwatystamioprzyszłośćPolski1870-1903,Warszawa
1986,s.15,68,71;J.Jedlicki,ObozyideoweKrólestwawobeczmianspołecznych,[w:]Przemiany
społecznewKrólestwiePolskim1815-1864,red.W
.Kula,J.Leskiewiczowa,Warszawa1979,s.464.
