Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Wstuleciachmierzonyjestczas,odkiedywzaciszugabinetówuniwersytec-
kichporazpierwszyrozpoczęłysięniekończącesię,botrwającedodziś,dyskusje
ogenezienarodówinacjonalizmów.Efektemsporówsąteorie,definicje,klasy-
fikacjeianalizypróbująceująćiopisaćobydwiekategorie.Naogółdatująone
początkinowoczesnychnarodóweuropejskichnaepokęoświecenia.Wnastęp-
nychstuleciachprocesichrozwojuodbywałsiępodwpływemtriumfującejidei
narodowej,zwanejteżnacjonalizmem.Powstawanienarodówzwiązanejestzatem
znarodzinaminacjonalizmu,którypostrzeganyjakoideologiairuchpolitycznybył
produktemnietylkoepokinowoczesnej,aleteżprocesumodernizacyjnego
1
.Pobu-
dzającumysłyludzkie,poszerzałonwpływy,niejednokrotnieburzącstareukłady
iwytyczającnowegranice.Wysuwająchasłaemancypacji,zwodziłteżsąsiadujące
chronologiczniegeneracjedomniemanąniewinnościąipoprawnością2.
Podejmującatętematykęwspółczesnaliteraturajestniezwykleobszerna.Kry-
tycyjej,tacyjakAnthonyD.SmithczyEricHobsbawmuważają,żepozazdolnością
opisuzagadnieniawinnychobszarachjestnniezadowalającaibezpłodna”
3
.Być
możedlategobadaczewciążniemogąrozstrzygnąć,cowgłównejmierzeskrywa
siępodpojęciemnacjonalizmu:ruchpolitycznyzmierzającydostworzeniasilnego
państwa,formacjakulturowazindustrializowanejwspólnoty,ideologia,nreligia”
polityczna,amożenowoczesnastrukturapoznawczalubruchodrodzeniahisto-
rycznegoikulturowego
4
.Wuchwyceniujegoistotyprzeszkadzanieprzerwanaewo-
lucjasemantycznawykorzystywanychpojęć,przesunięciawichtreściizakresie,
anadewszystkopogłębienieróżnicwynikającychztłumaczeńterminówsformuło-
wanychpierwotniewróżnychprzestrzeniachjęzykowo-kulturowychiczasowych,
azaadaptowanychprzezkręgibadawczepowstałewodmiennychtradycjachhuma
-
1H.Schultz,Introduction:meDoubleEdgedSwordofEconomicNationalism,[w:]History
andCultureofEconomicNationalisminEastCentralEurope,red.H.Schultz,E.Kubů,Berlin
2006,s.20.
2M.Billing,Banalnynacjonalizm,Kraków2008,s.15,33.
3
E.Hobsbawm,Několikúvahonacionalismu,[w:]Pohledynanárodanacionalismus.Čítanka
textů,red.M.Hroch,Praha2003,s.109.
4O.Zimmer,NationalisminEurope,1890-1940,NewYork2003,s.5.Zob.też:A.Meller,
Czynacjonalizmjestideologią?,nDialogiPolityczne”2008,nr10,s.161-175.
