Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Międzypublicystykąapolityką
51
Kolejnetekstyzamieszczanewnastępnychnumerachtygodnikaujawniłyjegopre-
dyspozycjedopodejmowaniakwestiiideologicznych64.
PrzełomemwkarierzepolitycznejDmowskiegobyłjegoudziałworganizacji
manifestacjiwWarszawiezokazjiobchodówsetnejrocznicy3Maja.Wkrótce
zostałzatoaresztowanyprzezwładzecarskie.Nimtonastąpiło,wkilkamiesięcy
pomanifestacjiwyruszyłwpierwsząpodróżzagranicznądoParyża.Podrodze
zatrzymałsięwZurychuiwGenewie,byomówićsprawydotyczącefunkcjono-
waniaLigiPolskiej65.
PobytwstolicyFrancjiwykorzystałDmowskidoposzerzeniawiedzyiudo-
skonaleniaznajomościjęzykafrancuskiego.Ztakimzamiaremuczęszczałna
zajęciawSzkoleAntropologicznejisłuchałwykładówfizjologaMathiasaDuvala
orazsocjologaiantropologaCharles)aLetourneau,atakżebywałnawykładach
prowadzonychprzezErnestaRenana,filozofaEmile)aBoutrouxipsychologa
Téodule-ArmandaRibota.WmiędzyczasiepodróżowałdoLuwru,Cluny,Luk-
semburga,rozwijałteżzainteresowaniasztukąantycznegoWschodu.WParyżu
utrzymywałbliskiekontaktyześrodowiskiemstudentówpolskich,brałudział
wspotkaniachTowarzystwaWzajemnejPomocyStudentówPolskichnSpójnia”,
nawiązałkontaktzdziałaczamipolitycznymi66.
Wsierpniu1892r.,podczaspowrotudokraju,Dmowskizostałaresztowany.
Przeznastępnepięćmiesięcyprzetrzymywanogowcytadeliwarszawskiej.Na
wolnośćwyszedłpowniesieniukaucjiimiałodtądoczekiwaćnarozprawęsądową.
Niezważającnanadzórpolicyjny,przystąpiłwówczasdoreorganizacjiLigiPol-
skiej.Wtymcelu1IV1893r.zwołanozebraniewarszawskichczłonkówLigi
zudziałemjejkomisarzanaKrólestwoPolskie.Podczasspotkaniarozwiązano
organizacjępodrzędnąnŁączność”(pełniłafunkcjęorganuwykonawczegoLigi
Polskiej),wybranonowetrzyosobowekierownictwo,zreorganizowanopodległe
strukturyiprzemianowanonaLigęNarodową67.Zmiananazwyodzwierciedlała
dalekoidącąewolucjęśrodowiskawobszarzeideologii.Wrazzpojawieniemsię
LigiNarodowejnpolskinacjonalizmintegralnymógłotrzymać-jakzauważył
64
Zob.np.:R.Skrzycki,„Bezdogmatu”.Luźnenotatki,cz.I-IV
,nGłos”1891,nr36,s.428-429,
nr37,s.441-442,nr38,s.450-452,nr39,s.463-464;idem,Zekonomiiinteresówduchowych,
cz.I-III,nGłos”1892,nr7,s.75-76,nr8,s.86-87,nr9,s.98-100.
65W
.Jabłonowski,Zbiegiemlat(wspomnieniaoRomanieDmowskim),nMyślNarodowa”
1939,nr5,s.66;J.Mosdorf,WspomnieniaoDmowskim,nProstozmostu”1939,nr25,s.2.
66R.Dmowski,Dobrakrew.Wspomnienieoś.p.WładysławieGrabskim,nGazetaWarszaw-
skaPoranna”[dalej:GWP]1XI1927,nr300,s.5;W
.Śladkowski,EmigracjapolskaweFrancji
1871-1918,Lublin1980,s.91,131-135.
67I.Chrzanowski,Młodość…,nr24,s.371-372;S.Kozicki,HistoriaLigił,s.79-81;Senior,
Początkinowoczesnego…,nr48,s.753.Zob.też:A.Garlicki,RelacjaRomanaDmowskiegooLidze
Narodowej,nPrzeglądHistoryczny”1966,z.3,s.415-443.
