Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wprzededniunarodzinkoncepcji
47
przedstawionogoWilen(Wałentynie)Janowskiej,córcepisarkiLubowJanowskiej.
Podjejwpływemuczestniczyłwspotkaniachstudentówukraińskich,którzyzbie-
ralisięwInstytuciePolitechnicznymiwjednejzeszkółnaWyspieWasilewskiej.
Notabenewmiejscu,gdzieodbywałysięichnarady,spotykalisięteżczłonkowie
RewolucyjnejPartiiUkraińskiej(RUP)42.
DoncowbyłobserwatoremdebatintelektualnychtoczonychwstolicyImpe-
rium.Przysłuchiwałsiędyskusjomoproblemachpolitycznychiekonomicznych,
oideologiachiświatopoglądach,koncepcjachfilozoficznychiprogramach.Wybitny
historykipolitykukraińskiDmytroDoroszenkowspominał,żeporazpierwszy
zauważyłDoncowawiosną1903r.wczytelnibibliotekiuniwersyteckiej,gdzieczytał
publikacjeukraińskiezGalicji,nktóremożnabyłootrzymaćzbibliotekijedynieza
specjalnąrekomendacjąktóregośzprofesorów”43.PomimopracowitościDoncow
nieukończyłstudiówwterminie.Przeszkodąbyłyrepresjepolitycznezestrony
władzcarskich.
WprzeciwieństwiedoniegoRomanDmowskiprędkouzyskałwykształce-
nieakademickie.Różnicewwybranychprzezobumyślicielikierunkachstudiów
odsłaniaływpewnejmierzenietylkokontrastywpreferencjachpokoleniowych,
aleteżichindywidualnepredyspozycje.Od1886r.DmowskistudiowałnaCesar-
skimUniwersytecieWarszawskimnaWydzialeFizyczno-Matematycznym,ajego
decyzjaowyborzenaukprzyrodniczychniebyłaprzypadkowa,bowiempodjąłją,
gdybyłjużosobądojrzałą,starsząokilkalatodosóbwstępującychrazemznim
wszeregibraciakademickiej44.Poukończeniustudiów,zdaniuegzaminówkońco-
wychizłożeniupracy10V1891r.RomanDmowskiotrzymałstopieńkandydata
naukprzyrodniczych.RozprawęprzygotowałpodkierunkiemprofesoraAugusta
Wrześniowskiego,wybitnegozoologaidarwinisty45.TekstrozprawyDmowskiego
uznanozanatylewartościowy,żewniedługimczasieopublikowanogownPamięt-
nikuFizjograficznym”46.Kończącstudia,stanąłwięcprzedmożliwościąrozpoczęcia
42LAC,DDF,Vol.1,F.38,I.Iонuо;,Mояавтоб.ограф.я…,s.63-64,72-73,75,80-82,
94-95,108,144.Zob.też:ЦентралbнMйдержа;нMйарх.;;MщMхорган.;;ладMтауnра;л.н-
няУкра.нM[dalej:ЦIАВo],Pусо;аCофiяФедорi;на(1856-1940),ф.3889[dalej:ф.3889],
оn.1,сnр.4,k.130;I.Мазеnа,Укра{навогн.йбур.революц.{1917-1921,KM.;2003,s.492;
А.Бедр.й,Св.тоглядово-.дейнаб.ограф.я…,nr11,s.1315;I.Iонuо;,Пам)ят.B.B.Радзи-
мовсько{,nВ.снMкooЧCУ”1956,nr2,s.20-25;idem,Запов.тСвятослава,nВ.снMкoo-
ЧCУ”1953,nr10,s.6.
43
I.Iорошенко,Iзмо{хспомин.впроукра{нськустудентськугромадувПетербурз.
в1902-1905роках,[w:]Зминулого,t.IIł,s.106.Zob.też:Г
.C;арнMк,К.лькаштрих.в…,s.152.
44
Z.W.,DziejeżyciaDmowskiego,nMyślNarodowa”1939,nr2,s.19.Zob.też:Wykształcenie
praktyczne,GW2II1910,nr32,s.1.
45
J.Nusbaum,Ideaewolucyiwbiologii.Przeszłość,stanobecnyiwływnarozwójwiedzy
ludzkiej,Warszawa1910,s.436.
46R.Dmowski,Studyjanadwymoczkami.OkilkuwymoczkachzrzęduHolotricha,spoty-
kanychwnalewkachzsiana,nPamiętnikFizjograficzny”1891,DziałIII:Botanikaizoologja,
s.93-111.
