Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
Rozdział1.Biografieniewpełnirównoległe
ciągłegonapięciauwagi,ażebysięnienarwaćnajakąśszykanęzestronynauczyciela
czypedlagimnazjalnego”
39
.Zrusyfikowanaszkołaniebyłajednakwstaniezmienić
orientacjinarodowejRomanaDmowskiego.
NaUkrainie,gdziepierwszewykształcenieodbierałDmytroDoncow,sytu-
acjawyglądałaowielegorzej.Przedewszystkimdlatego,żetamtejszeszkolnic-
twobyłowpełnirosyjskie.Ukraińskośćwjegoobrębietraktowanojakolokalny
folklor,oficjalniejąignorowanoinierzadkowręczwyśmiewano.Stantakitrwał
przezdziesięciolecia,mimożewiększościmieszkańcówUkrainy,równieżMeli-
topolaiokolic,rosyjskośćbyłakulturowoobca.Niemożnajednakpominąć,że
Ukraińcypostrzegalitękwestięinaczej,aniżeliczynilitoPolacywKrólestwiePol-
skim.Decydowałaotymnietylebliskośćkulturowaireligijna,coniskiepoczucie
odrębnościnarodowej.DmytroDoncowpisał,żemieszkańcyMelitopolanazywali
siebieMałorusinami,aichjęzykiemporozumiewaniaczęstobyłrosyjski.Miałoto
wpływnakształtowaniesięichtożsamości,comożnadostrzecteżnaprzykładzie
jegorodzeństwa.DwójkaspośródniegouważałasiębowiemzaRosjan.
WjednejzrelacjiDoncow,opisująclatadziecięce,wyjaśnił,żepozawpływami
rodziny(matkiidziadka)ważnąrolęwsformowaniujegoukraińskiejtożsamo-
ścinarodowejodegrałyobchodyrocznicyzałożeniaMelitopola.Wielelatpóźniej
dodał,żewnajmłodszychlatachdostrzegał,iżdzieciukraińskie,nawetjeśliwładały
bieglejęzykiemrosyjskim,tonieprzyjaźniłysięzeswoimirosyjskimirówieśni-
kami40.Nienegująctego,comógłwówczaswidziećinailebyłotoprzerysowane
wjegoprzekazie,niemawątpliwości,żewyobrażeniaorelacjachzdzieciństwa
odegraływjegożyciurolędopierowtedy,gdywyjechałzMelitopola.Zperspektywy
Moskwy,CarskiegoSioła,apotemPetersburgarodzinnestronyjawiłysięmujako
cośmałegoiperyferyjnego,alezarazemojczystegoikulturowonajbliższego.
W1901r.DmytroDoncowzostałwolnymsłuchaczem,arokpóźniejstuden-
temprawanaUniwersyteciePetersburskim.MiastonadNewąodgrywałowówczas
ważnąrolęwukraińskimruchunarodowym.OłeksanderŁotockiwspominał,że
naprzełomiewiekówwżadnymośrodkuakademickimnaUkrainieniebyłotyle
aktywnejpolityczniemłodzieżyukraińskiejinigdzietakprędko,jakwPetersburgu
niewchodziłaonaworbitęukraińskiegożyciapolitycznego
41
.Potwierdzatobiogra-
fiaDoncowa,który,wstępującwszeregiuniwersyteckie,związałsięzpetersburską
UkraińskąGromadąStudencką.Istotnywpływnazaangażowaniesięwdziałalność
tejorganizacjimiałwątekosobisty.NajednymzWieczorówSzewczenkowskich
39W
.Sławek,Wspomnienia(1895-1910),cz.I,nBellona”1983,t.XVI,s.142.
40М.Cосно;сbкMй,IмитроIонцов…,s.65-66,74.
41
o.nотоubкMй,Стор.нкиł,cz.IIł,s.13-14,17,36.Zob.też:O.ВойчMшMн,„Якийкрик
.б.льтужавий…”.Поетичнаособлив.стьЄвгенаMаланюка,KM.;1993,s.15;O.Kоллард,
Спогадиюнацькихдн.в:1897-1906.Укра{нськастудентськагромадавXарков..Револю-
ц.йнаУкра{нськаПарт.я(РУП),Торонто1972,http://www.geocities.com/ukrexlibris2002/
kollard/r01.html[dostęp:30VII2009].
