Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Zasadadwustronnościwprocesiecywilnym
39
wydajesię,żeustawodawcaniemaszczególnejswobodywkształtowaniuukładupod-
miotowegotegotrybupostępowania.Ztegoteżwzględuwłaśnietazasadajestniekiedy
przedstawianajakokryteriumzróżnicowaniaprocesuipostępowanianieprocesowego107.
Równocześniejednakdostrzegalnejest,żestosunkiprawaprywatnego,nawetteroz-
strzyganewprocesie,mogąmiećcharakterwielostronny.Wzwiązkuztymustawodawca
wykształciłinnesposobyochronyprawwielupodmiotówwprocesiecywilnym,które
jednakniełamiąklasycznegodwustronnegocharakteruprocesucywilnego108.Chodzi
tuwpierwszymrzędzieoinstytucjęwspółuczestnictwa109.Zakładaonaudziałwiększej
liczbypodmiotówpojednejzestronprocesu,przyczymdopuszczenietejinstytucjiwy-
nikaalbozeszczególnychzwiązkówwspółuczestnikówzprzedmiotemprocesu,lubze
względówcelowości(art.72k.p.c.)110.Niekiedyustawadopuszczatakżeinneprzypadki
wielopodmiotowościprocesuzbliżonedowspółuczestnictwa,którejednaktakżenie
naruszająklasycznejzasadydwustronności(art.75,194,196k.p.c.)111.Współuczest-
nictwozakładajednak,żewedleściśleokreślonychregułprocesowychdochodzido
pogrupowaniapodmiotówuczestniczącychwprocesiepostronieczynnejlubbiernej
procesu.Zasadadwustronnościniezakładazatemkonieczniedwupodmiotowościtego
postępowania,leczpogrupowaniepodmiotówpodwóch,przeciwstawnychstronach
procesu112.
Drugąformąprzyznawaniaochronywramachwielopodmiotowychstosunkówpraw-
nychwprocesiecywilnymjestumożliwieniedochodzeniaroszczeńwramachpostę-
powaniagrupowego.Jakwiadomo,ustawata,równieżzakładającmożliwośćochrony
interesówwieluosób,niezłamałazasadydwustronnościprocesu,przyjmując,żepo-
wództwowytaczareprezentantgrupy(art.4ust.1u.p.g.)113.Ustawodawcasięgnąłtu
doznanejwnaucekoncepcjipodstawieniaprocesowego(art.4ust.3u.p.g.)114.Zasady
107
Zasadędwustronnościjakoodróżniającaprocesodpostępowanianieprocesowego(niespornego)
powołująM.Waligórski,Polskie...,s.124-125;H.Dolecki,Postępowanie...,s.88-89;J.Jodłowski[w:]J.La-
pierre,J.Jodłowski,Z.Resich,T.Misiuk-Jodłowska,K.Weitz,Postępowaniecywilne,Warszawa2016,s.55;
Ł.Błaszczak[w:]Postępowanie...,s.107.Por.szczegółowouwagiwrozdziale2.2.
108
Oilebowiemwprocesiecywilnymmożnamówićoograniczeniujakościowymstrony(dwustronność
-powódipozwany),otyleniemożnamówićojakimkolwiekograniczeniuilościowym(ilepodmiotów
będziewystępowałopokażdejzestron),por.M.-F.Schaad,Laconsorité...
.,s.23.
109
Instytucjatawokresiemiędzywojennymbyłaokreślanatakżemianemuczestnictwa,por.S.Gołąb,
Uczestnictwowsporze,GłosPrawa1934/6,s.355in.Współuczestnictwoprocesowejestprzytymnajstarszą
formąwielopodmiotowościprocesu,znanąjużwprocesieformułkowym,por.W
.Litewski,Rzymski...,s.40.
110
M.Jędrzejewska,Współuczestnictwo...,s.14.
111
Określasięjemianemwspółuczestnictwakonkurencyjnego,por.M.Jędrzejewska,Współuczestni-
ctwo...,s.226in.
112
J.Klimkowicz,Uczestnictwo...,s.99.
113
R.Kulski,Ochronainteresówzbiorowychwpostępowaniucywilnym,Warszawa2017,s.314.
114
Nieulegawątpliwości,żereprezentantdziaławtympostępowaniuwimieniuwłasnymnarzecz
członkówgrupy,przezcotylkojegonależytraktowaćjakostronęprocesu,por.P
.Grzegorczyk,Ustawa
odochodzeniuroszczeńwpostępowaniugrupowym.Ogólnacharakterystyka,Warszawa2011,s.58-59;
M.Rejdak[w:]M.Rejdak,P
.Pietkiewicz,Ustawaodochodzeniuroszczeńwpostępowaniugrupowym.Ko-
mentarz,Warszawa2011,uw.2doart.4,s.107;R.Kulski,Ochrona...,s.316.
