Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Integracjapostaw
29
określonychustosunkowań,aprzekonanieistniejetylkowtedy,kiedydanemu
sądowitowarzyszyprzeświadczenieojegoprawdziwości(Czapów,1978).Mato
miejscewówczas,gdydanemusądowitowarzyszyargumentacjamobilizująca
odpowiedniointensywneemocje.
Umłodzieżywykolejonejspołeczniewystępują1)przekonaniaopisujące
oraz2)przekonaniaoceniające.Przekonaniaopisującedanyobiektizwiązane
znimzdarzenia,mówią,jakijestprzedmiotzewszystkichmożliwychwzglę-
dów(dlaczegojesttaki,odczegozależyitp.).Przekonaniaoceniającemogą
byćalboprzekonaniamiutylitarnymi(wypowiedziorzekające,żecośjestdo-
bredoczegoś),alboprzekonaniaminatematocenwłaściwych(dodatekDdo
czegoś”wtymprzypadkujestzbędny).Przekonaniaopisująceioceniającesą
przekonaniami,jeżelisąpoparteargumentami.Tymbowiem,copowoduje,że
sądystająsięprzekonaniami,sąargumenty.Argumentytepolegająnatym,że
odwołujemysiędoinnychsądówopisujących,mającychcharakterprzekonań.
Argumentydotycząceocensątobądźargumenty,któreczyniązocenutylitar-
nychoceniająceprzekonanieutylitarne,bądźargumenty,któreczyniązocen
właściwychoceniająceprzekonaniawłaściwe.
Niewkażdymprzypadkuoczywiścieprzekształcaniesądówopisujących
wprzekonaniadokonujesiędziękiargumentacjiracjonalnej.Obokprzekonań
racjonalnychfunkcjonujątakżeprzekonaniairracjonalne.Iwłaśniewśród
młodzieżywykolejonejspołeczniewwiększościspotkaćmożnaprzekonania
oceniająceiirracjonalne.
1.3.Integracjapostaw
Postawymogąodznaczaćsięokreślonymstopniemintegracji.Zdaniem
Czapówa(1978,s.129)opostawachzintegrowanychoptymalniemożnamówić
wówczas,jeżelikażdyskładnikkażdejpostawyoddziałujepobudzającobądź
hamująconakażdyinnyskładnikkażdejinnejpostawy.Wskaźnikiemintegra-
cjipostawjestzbiórwartościuznawanychwcodziennychustosunkowaniach,
którewybierasięjakonajważniejszewprzypadkukolizjimiędzywartościami.
Ointegracjipostawdecydująfunkcjonalnezależności,którezachodząmiędzy
tzw.podstawowymiskładnikamikażdejpostawy,czylinastawieniamiprzeko-
naniowymiinastawieniamipopędowymi.Zkoleinastawieniaprzekonaniowe
tymbardziejzesobąkorelują,imkonsekwentniejstanowiąwyraztegosamego
światopoglądu.Nastawieniapopędowezaśtymbardziejsąodsiebiezależne,im
bardziejstanowiąwyraztegosamegosystemuwartości.Reasumując,zdaniem
Czapówaimbardziejpostawysązintegrowane,tymsąonetrwalsze,mniejkoli-
zyjneorazmająwiększy,ujednolicającywpływnazachowanieczłowieka.
