Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
MariaDudzikowa
wnioskowanie,interpretowanie,wydawaniesądów,zapamięty-
wanieifantazjowanie”11.Niemiejscetunaroztrząsanieteorii
skupiającejkilkanurtów,któryminiebędziemysięzajmować
tymbardziej,żeistniejebogataliteraturaprzedmiotu.Autorjed-
nejzprac,omawiająckognitywnąkoncepcjęczłowieka,dowo-
dzi,żewświetlebadańantropologówkognitywnychczłowiek
toprzedewszystkimhomoagensetinterpretans–człowiek
działającyiinterpretujący12.Anawet,jakakcentująniektórzy,
kognitywiściDwtwórcyiużytkownikujęzykawidzą[ś]kwint-
esencjęjegoczłowieczeństwa:niepowtarzalnośćosobowości,
nieprzewidywalnośćreakcji,oryginalnośćspojrzenianaświat,
słowemwszystkoto,cowpołączeniuzuwarunkowaniamikul-
turowymiispołecznymidecydujeosposobie,wjakiczłowiek
używaswojegojęzyka”13.Badaczeztegokręguodrzucająbeha-
wiorystyczneinterpretacjeludzkichzachowańiDzakładająkon-
strukcjonizm”,apodejściekonstrukcjonistycznematęprzewagę
nadinnymi,żeszukasposobówłączeniaprocesówfizycznych,
fizjologicznych,psychicznychispołecznych14.Wrozumieniu
kognitywistówoznaczato,żeaktywnośćpercepcyjnaipoznaw-
czawychodzizawszeDpozadostarczoneinformacje”,jakgłosi
tytułjednejznajbardziejznanychksiążekJeromeS.Brunera15
(nawiązującejdowypracowanegoprzezPiagetapojęciapodmio-
tuepistemicznego,zapożyczonegonastępnieprzezpsychologię
kulturową,którejBrunerjestnajwybitniejszymprzedstawicie-
lem).Kognitywiścizakładajązatem,żekażdypodmiotepiste-
micznyjestnośnikiemokreślonegoschematuinterpretacyjnego.
11D.Bordwell,Pochwałakognitywizmu,przeł.A.Helman(w:)Kognitywna
teoriafilmu.Antologiaprzekładów,red.J.Ostaszewski,Kraków1999,s.34.
12M.Rajewski,Koncepcjaczłowiekawantropologiikognitywnej(w:)Kogni-
tywistyka.Problemyiperspektywy,red.H.Kardela,Z.Muszyński,M.Rajewski,
Kognitywistyka2005,nr1,s.107.
13E.Tabakowska,Gramatykaiobrazowanie.Wprowadzeniedojęzykoznaw-
stwakognitywnego,Kraków1995,s.5.
14D.Bordwell,Pochwałaś,s.42.
15J.S.Bruner,Pozadostarczoneinformacje.Studiazpsychologiipoznania,
przeł.B.Mroziak,Warszawa1978.
