Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wánaiákiegokształtniewiásty/zsłomyábotániákieypodłey
máterieyvbudowawszy/ychustámiobwinąwszy/wszyscysiędo
gromádyschodzą/tamżezwielkiemrąkkláskániemyforemnym
śpiewániemgłosyrozmaiterozwodząc/báłwánáonegozmostu
wrzekęwrzucáią.”27Opisobrzędujestpodobnydowcześniejszych,
zmieniasięjedyniedata,alejakwiemy,możeonawędrowaćskut-
kiempołączeniazruchomąniedzieląLaetareodpoczątkumarca
dokwietnia.ZwyczajtopieniaMarzannynotowanyjestpodobnie:
najwcześniej1marcaanajpóźniej18kwietnia.Wto,że17marca
zniszczonowpaństwiePolanprzedstawieniadawnychbóstw,ra-
czejtrudnouwierzyć(Długoszchciałjewidzieć7marca),bożaden
zapiskościelnyonimniewspomina,więcznowumamydoczy-
nieniazeznaną,pseudohistorycznąinterpretacjądawnegoobrzędu.
DużociekawiejprzedstawiasięzatowzmiankaMaciejaStryjkow-
skiegowKronicePolskiej,Litewskiej,ŻmudzkiejiwszystkiejRusi
z1582r.:DSarmatowieCereręboginięziemną,wynależycielkęzbo-
żawszelkiego,zwaliMarzaną;tejteżwGnieźniezwielkimkosztem
zbudowanykościół,gdzienajejchwałędziesięcinywszelkiegozbo-
żapożniwachofiarowali,patrzącnadrugirokożyzneurodzaje.”28
Czyfaktycznietakbyło?IstnieniewGnieźnie,naWzgórzuLecha
miejscakultowego,niekoniecznieświątyni,aleraczejkonstrukcji
przypominającejskandynawskieołtarzekamiennehörgi,zdają
siępotwierdzaćpracewykopaliskowe.TomaszSawicki,kierujący
badaniamiarcheologicznyminaWzgórzuLechawzmiankujeist-
nieniekonstrukcjikształtemprzypominającejkurhanlubpodobne
doń,kamienneusypisko.Wśródkamieniowejkonstrukcjiznale-
zionofragmentyglinianychnaczyńzokresuVIIIXwieku,czyli
zokresuplemiennegoinienaruszone,pozostawionewcałościko-
ścizwierzęce.Zdaniemarcheologakamiennynasypmógłpełnić
rolękonstrukcjiarchitektonicznej,obiektukultowego.Wygląda
więcnato,żeStryjkowski,wzmiankujączaDługoszemświątynię
wGnieźnienaciągawprawdziefakty,aleiprzekazujeziarnopraw-
dy-Gnieznomogłobyćośrodkiemkultowym.Marzanna,której
kukławykonywanabyłazesłomy,materiałupozostałegopozżęciu
27Cytatza:L.Kolankiewicz,Dziady...,dz.cyt.,s.322
28Cytatza:B.iA.Podgórscy,Mitologiaśląska,Katowice2011,s.243
32