Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zbóż,posiadateżjednoznacznezwiązkizpłodamipól,askładanie
pożniwachofiardlaboginijestszerokoznaneipraktykowane,za-
chowanedodzisiajwludowychdożynkachiświęcieMatkiBoskiej
Zielnej.WspominaponadtoStryjkowski,jakiinniznaninamjuż
kronikarze:D...coidziśwWielkiejPolszczeiwSląskuzachowują,
albowiemdzieciwniedzielęSrzodpostną,uczyniwszysobiebałwan
nakształtniewiastyZiewoniej,alboMarzanny,tojestDianybogi-
niejłowów,którypierwejchwalili,wetknąwszynakijdługinoszą,
żałobnieśpiewając,ajedenpodrugimopiewając,albonawózku
wożąc.Potymwkałużęalbowrzekęzmostuwrzucają,adodo-
mówcowskokuciekają,jakobyodbałwanówdoprawdziwejchwały
ChristusaPana.”29
SekretarzkrólewskiZygmuntaIIIWazy,historykJoachim
Bielski,piszeponadtowKronicepolskiejMarcinaBielskiegonowo
przezJoachimaBielskiego,synajego,wydanejw1597r.:DZamej
teżjeszczepamięcibyłtenobyczajunaspowsiach,iżnabiałąnie-
dzielę(w)pościetopilibałwanjeden,ubrawszysnopkonopialbo
słomywodzienieczłowiecze,którywszystkawieśprowadziła,gdzie
najbliżejbyłojakiejeziorkoalbokałuża,tamżezebrawszyzniego
odzieniewrzucilidowody,śpiewającżałobliwie:‚Śmierćsięwijepo
płotu,szukająckłopotuetc.”Potemconajprędzejdodomuodtego
miejscabieżeli,któryalboktórasięwtenczaspowaliłaalbopowalił,
wróżkętęmieli,iżtegorokuumrze.ZwalitegobałwanaMarzana,
takbymrzekł,żetobyłbógMars,jakoZiewanaDiana.”(Joachim
Bielski,KronikapolskaMarcinaBielskiegonowoprzezJoachima
Bielskiego,synajego,wydana;1597r.)Wprezentowanymkroni-
karskimzapisie,pojawiasięzupełnieinnaidentyfikacja–zrzym-
skimbogiemMarsem.ComaMarsdoCerery?Jakwynikazbadań
religioznawczych,italskibógwojny,zanimstałsięuosobieniem
wojowniczejmęskościipatronemlegionów,patronowałwokresie
wczesnorzymskimuprawieroli.JeślizaśMarzannawswojejbo-
skiejkompetencjizajmowałasięopiekąnadziemiąijejpłodnością,
jakKybeleijejstarożytneodpowiedniczki,posiadałazapewnemę-
skiegopartnera,naŚląskuzwanegoczasamiMarzaniokiem.
TylemówiąoMarzanniehistoryczneźródłapolskie.Staro-
29Cytatza:L.Kolankiewicz,Dziady...,dz.cyt.,s.322
33
