Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięiznikaniawpisywaćsiębędziewmitBogini.Faktycznie,wob-
rzędowościpołudniowosłowiańskiej,uBułgarów,pojawiasięwio-
sennyzwyczajwypędzaniajaszczurekiżmij,comamiejscealbo
wdniuśw.Eremija(14kwietnia),albowłaśnienaZwiastowanie,
awięcwczasiegdyobchodzonowPolsceobrzędtopieniaMarzan-
ny.LudowabułgarskapieśńgłosiDBjagajtezmii,gusteri/CeMar-
taidezlopata/Tastevitrosirebrata”,czyli-DUciekajcieżmije
ijaszczurki/boidzieMartazłopatą/ipołamiewamżebra”.Śpiewa
jągospodyni,którategodniazamiataprzedwschodemsłońcapo-
dwórkoipaliśmiecie,anastępnieobchodzigozblachąlubformą
dowypiekuchleba,uderzającweńrożnem.24WspomnianaMarta,to
BabaMarta,postaćzludowychwierzeń,stanowiącanajwyraźniej
daleką,południowąkrewniaczkęnaszejrodzimejMarzanny.Bar-
dzoprawdopodobne,żeistniałkiedyśanalogicznyobrzędwśród
zachodnichSłowianiznimwiążesięludowyzaśpiew,przekazany
przezMarcinaBielskiego.Biorącnatomiastpoduwagęmityczne
związkiwężazziemią(wschodniosłowiańskiezaklęcianazywają
wężazemljąnipremnają–Dziemiąnieprzeniknioną”)ietymologię
żmii,wywodzącejsięodprsł.zemja–Dziemia”,pochodzącegozko-
leiodpie.*g’hem–Dkobieta”,niemożnawykluczyćprzyjmowania
przezMarzannęczyDziewannępostaciwężowej–żmii.25Przecież
wtakiejpostacipojawiasięwpieśniachpołudniowosłowiańskich,
zajmującamiejscedawnej,słowiańskiejboginiśw.Niedziela(św.
Anastasija):DOzmijice,poBogusestrice!/Osestrimtemladom
nedjelicom!”-DOżmije,naBoga,siostry!/Osiostro,młodaNie-
dzielo!”26,duszączakarękrólewiczaMarko,gdytenzłamałzakaz
polowaniawniedzielę.
AleksanderGwagnin,polskihistorykidziejopiswłoskiego
pochodzenia,równieżwspomniałinteresującynasobrzęd,umiesz-
czającwzmiankęonimdzieleKronikasarmacjieuropejskiej(1578
r.):”NáSląskuteżprzygránicyPolskiey17.dniáMárcá(toiest
ktoregoczásutebáłwanyzpośrzodkuChrześcianwygubiono)
chłopiętápowsiáchymiásteczkáchwedługdawnegoobyczáiu/báł-
24Ch.Wakarelski,EtnografiaBułgarii,Wrocław1965,str.296
25J.Zielina,WierzeniaPrasłowian,Kraków2011,s.62
26H.Czajka,BohaterskaepikaludowapołudniowychSłowian,Wrocław1973,s.94
31
