Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Nowaarchiwistyka”-wstronękulturowejteoriiarchiwumiarchiwaliów
13
Dlamyślicielitychczasównaródjestwspólnotą,którawyrażasięwe
własnympaństwie3.Codoinnychewentualnychatrybutównarodówniż
polityczne,tonienegujesięichistnienia,aleuważazanieistotne.Wnowo-
czesnympaństwie,jakpisałwtymczasieMaxWeber,mamydoczynienia
zwładząipanowaniemlegalnym,któregonajczystszymtypemjestbiuro-
kracja.Podstawowymijednostkamibiurokracjisąorgany„zorganizowane
wsposóbhierarchiczny,zeswoimizasadami,funkcjami,dokumentamina
piśmieiśrodkamiprzymusu”4.Głównecechybiurokracjiidealnotypowej
ijejorganówprzedstawiająsięwedługWeberanastępująco:„1.Ciągłaor-
ganizacjaoficjalnychfunkcji(organów)zobowiązanychdoprzestrzegania
reguł.2.Każdyorganmaokreślonyzakreskompetencji,cooznaczazakres
obowiązkówiuprawnieńdosprawowaniaróżnychfunkcjiorazdopusz-
czalnychśrodkówprzymusu.3.Organyzorganizowanesąwsposóbhie-
rarchiczny.4.Regułyrządzącepostępowaniemorganówmogąbyćreguła-
mitechnicznymi,cowymagafachowegowyszkoleniaosóbzatrudnionych
wbiurokracji”5.
WtakzakreślonymrozumieniukształtowaniasięnaroduwXIXw.
archiwumdefiniujebycieinstytucjąpaństwową–organembiurokracji.
Zauważmynamarginesie,żearchiwumjestorganembiurokracjipełnią-
cymspecjalnąfunkcję.Pozazorganizowaniemzgodniezzasadamikażdego
organubiurokracji,októrychpiszeWeber,jegofunkcjapoleganagroma-
dzeniu,przechowywaniuiudostępnianiudokumentówprodukowanych
przezinneorganywładzywcelachadministracyjnych.
WiekXIXjesttotakżeczas,gdyarchiwastająsięplacówkaminaukowy-
miprowadzącymisamodzielnebadaniahistorycznebądźpracującymina
rzecznaukihistorycznej.Wróćmyponowniedorozumieniawtymczasie
narodujakokategoriizasadniczopolitycznej,dodającówczesnepojmowa-
niehistorii(dziejów),byrzucićświatłonatenaspektówczesnegorozumie-
niaarchiwów.TymrazemodwołajmysiędoniemieckiegofilozofaGeorga
W.Hegla.
Historia,wedługHegla,rozpoczynasięwrazzpowstaniempaństwa.
Rzeczywistośćhistorycznatodlaniegorzeczywistośćpolityczna,przemian
państwowości,ustrojówpolitycznych,systemówprawnych.Powstanie
3Cyt.zaA.D.Smith,Kulturowepodstawynarodów.Hierarchia,przymierzeire-
publika,przeł.W.Usakiewicz,Kraków2009,s.43.
4G.Ritzer,Klasycznateoriasocjologiczna,przeł.H.Jankowska,Poznań2004,
s.163.
5Tamże,s.163–163.
