Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
To,coautobiograficzne,jestspołeczne
KiedywpołowielatsiedemdziesiątychXXwiekuPhilippeLeje-
unekrzyczał:Aresztujciemnie!
24
,torzeczjasnaniedopolicjikierował
swedesperackiezawołanie.Adresowałjeprzecieżdoakademików
rozlokowanychwygodniewkatedrachstrukturalistycznejmetodolo-
gii,któraprzeżywaławtedyapogeumibujnieorazbezjakichkolwiek
przeszkódnpleniłasię”swobodniepoobustronachżelaznejkurtyny,
równieżzaAtlantykiem.Rygorystycznierespektowanyformalizm,
któregomanifestacjąbyłanauniwersytetachmiędzyinnyminnowa
krytyka”
25
,nieoczekiwaniestwarzałzagrożeniedlaistnieniasensular-
gohumanistyki.Nieprzezto,żepodważałdziedzictwo,tradycję,ale
główniezpowodunlikwidatorskiego”impetuwymierzonegowsamą
podmiotowośćaktupisania.Wszelako,jakprzystałonaprawdziwą
rewolucję,poheroicznymczasiewalkformalizmzacząłwkońcu
pożeraćwłasnedzieciłOdwoławszysiędoniewyszukanejmetafory
medycznej,powiedziećmożna,żeLejeunediagnozowałtengroźny
dlahumanistykiprzypadek,kiedychorobaweszłajużwzaawanso-
wanestadium.Niekryjącpesymizmu,konstatowałznieukrywaną
emfazą:n[P]odmiotindywidualnystałsięiluzją.Rzeczywistośćbyła
jużtylkoefektemtekstu.Wszystkobyłofikcją”26.Naco,naturalnie,
on–niebezprzyczynyzwanypapieżemautobiografii–żadnąmiarą
niemógłprzystać.
TrzebatosprawiedliwieoddaćMariiJanion,żewtymsamym
czasie,gdyFrancuztoczyłwłasnebojeoautobiografię,uczonado-
strzegłakryzysmyślistrukturalistycznej,anawetdużowięcej–hu-
manistyki,nimproblemtenzobaczyliwPolsceinni.Narozdrożach
ówczesnejmetodologii,rozglądającsięzanowymiperspektywami
nahoryzoncienauki,zaniepokojonarysującymsięrozłamem,Janion
stawiałapytanieoprzyszłośćdyscypliny.Postulowaneprzezniąher-
24Ph.Lejeune,Wariacjenatematpewnegopaktuł,op.cit.,s.283.
25
Zob.Nowakrytyka:antologia,wybórH.Krzeczkowski,wstępioprac.Z.Ła-
piński,Warszawa1983.
26Ph.Lejeune,Wariacjenatematpewnegopaktuł,op.cit.,s.284.
18
