Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzenie.Horyzontyrefleksji,granicepytań
27
skromnywobeczłożonościtoczącegosiędyskursu.Ostrożnyinterpretator
skonstatujewięcbraksatysfakcjonującychustaleńijednocześniekonieczną
powściągliwośćwobeclabilnejmateriisztuki;sceptyk,azwłaszczapesy-
mista(definicyjny)odnotujedaremnośćwszelakichwysiłkówpodejmowa-
nychwprzestrzeniachnieadekwatnościopresyjnegoinstrumentariumeste-
tykiiteoriisztuki.Postępmożnajednakdostrzec,zwłaszczagdymyśleć
onim—jaksugerujeautorStrukturyrewolucjinaukowych—jakoo„ewolu-
owaniuwspólnotowegostanuwiedzywdowolnymmomencieczasu”38.
1.3.Przesłanki—cechykonstytutywne
Pytanie:napodstawieczegoorzekamyosztuce,costanowiprzesłanki
wyodrębnieniaiidentyfikacji,zyskiwałow„długimtrwaniu”różneodpowie-
dziirozwiązania,wzależnościodtego,jakrozumianosztukęiodpowiednio
relacjemiędzyobszaremredefinicjiartystycznychadociekaniamiestetyki,hi-
storiiiteoriisztuki.„WedleKanta—naprzykład—iidealizmuniemieckiego
dziełosztukidefiniowałosięjakodziełogeniuszu.Jaktwórwpełniudany
iwzorcowy,wyróżniałosięonotym,żeznawcyikonsumentowioferowało
ononiewyczerpanyprzedmiotkontemplacjiiinterpretacji.To,żegenialności
tworzeniaodpowiadagenialnośćrozkoszowaniasiędziełem,tkwiłojuż
uKantawnauceosmakuigeniuszu,ajeszczewyraźniejgłosilitoK.Ph.Mo-
ritziGoethe”39.Jednakwyznacznikiartystycznościzmieniałysięustawicz-
nie.Nawetwobrębiekoncepcjiutrzymującychsięwdługiejkoniunkturzehi-
storycznej(np.WielkaTeoria)następowałyprzekształceniaireorganizacje.
Sztukajakokonsekwencjakulturoworatyfikowanychstandaryzacjimyśli
ipraktykipodlegałaprzecieżnieustannymrekonstrukcjom.Równiewielora-
kieizłożoneokazywałysięrelacjepraktykiirefleksji.Zwykletymczasowe,
okolicznościoweikontekstualnerozwiązaniaujawniałyreinterpretowane
wprocesachhistoriizmiennesensyzjawiska.Podobnąróżnorodność
przesłanekikryteriówkwalifikacyjnychsztukiodnajdujęrównieżwrozmo-
wachzestudentamikierunkówartystycznych(grafika,edukacjaartystyczna
wzakresiesztukplastycznych).Wielokrotnieproblemtenpoddawałemana-
lizomnaseminariachmagisterskich,rozważałemnaćwiczeniachzhistorii
iteoriisztukiorazzteoriiinterpretacjidziełasztuki.Itrzebaprzyznać,nieza-
leżnieodwcześniejszychdoświadczeńedukacyjnychirozmaitościargumen-
tacji,anawetpolaryzacjipoglądów,powtarzalnośćpewnychspostrzeżeń
38Cyt.za:S.Fish:Interpretacja,retoryka,polityka.Esejewybrane.Przeł.K.Arbi-
szewskiiinni.Red.A.Szahaj.Kraków2008,s.275.
39H.-G.Gadamer:Prawdaimetoda...,s.115.
