Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
owąrzeczwpudełkumożna’upraszczać’;onasięznosi,czymkolwiek
bybyła.
Toznaczy:Jeżeligramatykęwyrazudoznaniakonstruujemy
wedługwzorca’przedmiot-oznaczanie’,toprzedmiotwypada
zrozważańjakonieistotny48.
Wittgensteinowskiżukwpudełkużnisięzasadniczood
kotawworku,któryposłużyłnamzametaforęsposobuujmo-
waniaintrospekcjiprzezteorieaktówmowy.MyślenieRidge’a
iErikssonaopierasięnazałożeniu,żesprzedawcainabywca
workasązgodnicodoznaczeniasłowankot”-obajwierząwre-
alneistnieniekotówipotralibypoprawniewskazaćstworzenia,
którenazywamykotami.TymczasemWittgenstein-zawieszając
kwestięrealnegoistnieniażuków-pokazuje,żetakdługo,jak
znamyzawartośćtylkowłasnegopudełka,słowonżuk”jesttylko
żetonemwgrzejęzykowejmogącymnazwaćdowolnązawartość
pudełka(lubbraktejzawartości).RidgeiErikssonniezastana-
wiająsię,skądosobawie,żeto,coodczuwa,nosinazwęnból”.
WedługWittgensteinawłaśnietuleżysednoproblemu:jeśli
doznaniasąrzeczywiścieprywatne,tonieistniejepłaszczyzna,
naktórejmożnabyustalićwspólnedenicjesłównazywających
stanywewnętrzne.
Sprawajestnawetbardziejskomplikowana:samajednostka
prowadzizesobągręjęzykową,kiedypróbujenazwaćswoje
odczucia.Introspekcjaniejestopisywaniemwłasnegownętrza
wcałejjegoniepowtarzalności,alerodzajemnprzymierzania”
słówdowłasnegostanu
49
.Próbawyjściapozajęzykwspólny
jestskazanananiepowodzenie.Nawetjeślipostaramysięsami
dlasiebiewyodrębnićjednokonkretnedoznanieikażdejego
48Ibidem,s.144-145.
49Por.n587.Czyjestsenspytać:«Skądwiesz,żewtowierzysz?»-
iczyodpowiedziąjesttu:«Rozpoznajętointrospekcyjnie»?//Wniektórych
przypadkachdasięcośtakiegopowiedzieć,alewwiększościnie.//Można
pytaćsensownie:«Czykochamjąnaprawdę,czysobietegoprzypadkiemnie
wmawiam?»;azjawiskointrospekcjipoleganaprzywoływaniuwspomnień,
wyobrażeń,możliwychsytuacjiorazuczuć,którebysięmiało,gdybyś”.
Ibidem,s.217.
42