Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przesłankiregulacjicenusługtaryfowych
17
tzn.oportunizmem.Podmiotygospodarczezaangażowanewdanątransak-
cjękontraktowądziałająefektywnie,dążądooszczędnościkosztówtransak-
cyjnychikierująsięimperatywem;Horganizujtransakcjetak,byoszczędzić
naograniczonejracjonalnościijednocześniechronićjeprzedzagrożeniami
oportunizmu”(Williamson,1998,s.45).
Regulacjanarynkachocharakterzemonopolunaturalnego(np.usługi
komunalne,transportukolejowego,telekomunikacjistacjonarnej,rynku
energiielektrycznejigazu,rynkuusługwodociągowo-kanalizacyjnych)ma
przeciwdziałaćpraktykomosiąganiazyskówmonopolowychprzezpojedyn-
czy,wybranypodmiot.Wsektorach,któremająstrukturęoligopoli(np.ban-
kowość,transportlotniczy),narzędziaregulacyjnesąstosowanewcelu
ochronykonsumentaiuniemożliwiająpowstaniedestrukcyjnejiwyniszcza-
jącejkonkurencjicenowej.
Nowekoncepcjeregulacjizakładają,żepowinnyonesłużyćstworzeniu
rynkuostrukturzekonkurencyjnejwgałęziachgospodarki,gdziedominuje
monopol(ArmstrongiSappington,2007,s.1557–1700).Ztegowzględu
współczesnapolitykaregulacyjnanietylkoopierasięnatworzeniurampraw-
nychorazinstytucjonalnychwpostaciniezależnychorganówregulacyjnych,
lecztakżetowarzyszyjejczasamiprywatyzacja(Stiglitz,2004,s.8–9).
Regulacjarynkówwpraktyceprzybierawieleform,wtymdotyczyregulo-
waniacen,jakościczyzakresuujawnianiainformacji.Popularnymimetodami
normalizowaniacenjestregulacjastopyzwrotu,poziomucenlubustalanie
poziomówrekompensatykosztów.Stosowaneinstrumentyregulacyjnesą
różnewzależnościodstrukturyirodzajusektoraorazcelówregulacyjnych
iinstrumentówpolityki,którewdanymobszarzesąuznawanezaprioryte-
towe(Sappington,2015,s.166–171).Zadaniemregulacjisektorowejczęsto
teżjestotwarcierynkówsieciowychorazstwarzaniewarunkówniezbędnych
dosprzyjaniaichrozwojowi(Adamski,2007,s.238–239).
Rynkiniemającecharakterukonkurencyjnegotrafiająnabarierywejścia
narynek,ponieważniemającech,któredająprzewagękonkurencyjnąpod-
miotomjużtamobecnym.Barierybardzoczęstosądeterminantempoziomu
realizowanychmarżnadanymrynku.Barierywejściamożnapodzielićna
regulacyjneinaturalne.Pierwszewynikajązeświadomejicelowejdziałalno-
ścipaństwa,abywywieraćbezpośredniwpływnawarunkiwejściaifunkcjo-
nowanianarynkuusługodawców.Powodemregulacjirynkuusługjestlikwi-
dacjalubzmniejszenienieefektywnościrynkuusług,którapowstajewskutek
niedoskonałejkonkurencji,asymetriiinformacjiorazefektówzewnętrznych
(Sapir,1993,s.25–39;UNECE,1994,s.39–40).
Regulacjapolegającanawprowadzeniusystemukontrolikwalifikacji
usługodawców(np.licencjezawodowe,certyfikatybezpieczeństwa,przy-
