Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kiedyetnosstałsiędemosem...
37
PoddaństwowobectegoroduodgraniczałoCzarnogórcówodSerbów,którzyza
swoichwładcówmielialboObrenoviciów,alboKarađorđeviciów.Stabilizacja
strukturpaństwowychdziałałakorzystnienarzeczCzarnogórywporównaniu
zSerbią,któradośćczęstopogrążałasięwchaosiezpowoduwalkokoronę
książęcą/królewską.
Odmiennieodczarnogórskiegoprzebiegałmacedońskiprocesnarodotwór-
czy.UpodstawpowstanianaroduCzarnogórcównieleżałoserbskiezagrożenie,
natomiastMacedończycydokonaliswojejidentyfikacjiwsytuacjioporuwobec
narodówwcześniejrozwiniętych-greckiego,bułgarskiegoiserbskiego.Decy-
dującywpływmiałyantagonizmyhistoryczne,religijneikulturowe.Mimoże
wśredniowieczumieszkańcyMacedoniibyliuważanizaBułgarów,w1878r.
Macedonianiezostałaczęściążadnegozdwóchpaństwbułgarskich(Księstwa
BułgarskiegoiRumeliiWschodniej),leczpozostałaintegralnączęściąTurcji.
Przedłużonewczasiewładztwosułtanówspowodowało,żeludzamieszkujący
ziemiemacedońskiewybrałopcjęsamoidentyfikacyjną,nieulegającbułgary-
zacji,serbizacjiihellenizacji,prowadzonejprzezstrukturyadministracyjne
trzechnowopowstałychpaństworazcerkiewneegzarchatubułgarskiego,pa-
triarchatówserbskiegoigreckiego.MacedończykówodróżniałaodBułgarów
ichtradycjahellenistyczna,odSerbówpodległośćinnymstrukturomcerkiew-
nymorazpozostawaniepozaKsięstwemSerbskim,aodGrekówsłowiański
język.Wlatach1880-1888zaczętopisaćomacedońskimregionalizmieoraz
odrębnościetnicznej,aw1903r.KrsteMisirkovsformułowałpostulatodręb-
nościnarodumacedońskiego.Brakuznaniamacedonizmuprzezwładzebuł-
garskie,serbskieijugosłowiańskieorazhołdowanieprzekonaniuomożliwości
asymilacjiludnościkrajowejwywoływałyodwrotneskutkiodzamierzonych-
nietolerancyjnapolitykawładznaterenieMacedoniiWardarskiejiEgejskiej,
zamiastprowadzićdozlikwidowaniaodrębnościregionalnej,zdecydowanie
jąpogłębiała40.
Wprocesiedojrzewanianarodówplebejsko-niehistorycznychwEuropiebał-
kańskiejdecydującąrolęspełniałypaństwapowstałewczasachnowożytnych,
Serbia,Rumunia,Czarnogóra,Albania,awsposóbszczególnyBułgaria.Wybicie
sięnaautonomiętejsłowiańskiejjednostkipolitycznej,faktyczniepierwszej
40
Zob.szerzej:S.Kiselinovski,Narodowo-państwowekoncepcjewmacedońskimruchu
wyzwoleńczym,[w:]Państwaeuropejskienadrodzedoniepodległości(wdrugiejpołowieXIX
iXXwieku).StudiaofarowaneProfesorowiMarianowiZgórniakowi,red.I.Stawowy-Kawka,
W.Rojek,Kraków2003,s.67;J.Rychlik,Początkiirozwójmacedońskiejideinarodowej,[w:]
MiejsceMacedoniinaBałkanach.Historia-polityka-kultura-nauka,red.I.Stawowy-Kawka,
Kraków2005,s.21-29.
