Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Genezairozwójpostępowanianieprocesowego
9.WNIOSKI
47.Historycznegopierwowzoruwspółczesnegopostępowanianieproce-
sowegonależyupatrywaćwjednejzinstytucjirzymskiegoprocesucywil-
nego,amianowicieiniurecessio,wdrodzektórejpodejmowanoczynności
zmierzającedoprzenoszeniaiumorzeniaprawocharakterzeniespornym.
Wceluwięczałatwianiasprawwykorzystywanopoczątkowoformęprocesu
cywilnegoidopierowdalszymrozwojuprawarzymskiegonastępujeodejście
odformyprocesucywilnegoitworzeniesięwłasnych,charakterystycznych
dlajurysdykcjinieprocesowej(iurisdictiovoluntaria)formpostępowania.Na-
tomiastznanyprawurzymskiemupodziałjurysdykcjinaprocesowąiniepro-
cesowąniestanowiłpodstawydoprzeprowadzeniasystematyzacjipostępo-
waniacywilnegoijegopodziałunapostępowanieprocesoweinieprocesowe.
Sprawowaniejurysdykcjinieprocesowejpozostawałozasadniczojednaknadal
wgestiiwładzysądowniczej,czyliużywającwspółczesnejterminologii–wy-
miarusprawiedliwości.
48.Wepocefeudalnejzachowanopodziałjurysdykcjinaprocesowąinie-
procesową,aleniestanowiłondługopodstawydopraktycznegoprzepro-
wadzaniawustawodawstwieposzczególnychpaństwsystematyzacjipostępo-
wań.Postępowanienieprocesoweniebyłonadalstrukturalniewyodrębnione
iniemiałojednolitegocharakteruprawnego.Podejmowaneprzezuprawnione
dotegoorganyczynnościwsprawachnieprocesowychunormowanojakoby
przyokazjiwieluregulacjimaterialnoprawnych.Zbiegiemczasukształtują
siędopieropojęcia,zasadyiformypostępowaniawposzczególnychkatego-
riachsprawnieprocesowych,anastępnieuschyłkuepokifeudalnejdochodzi
doszerszychipełniejszychregulacjimateriijurysdykcjinieprocesowej.Podział
jurysdykcjinaprocesowąinieprocesowąprzyjmujesięjużwówczaszapod-
stawęprawnejsystematyzacjipostępowań.Czynnościsądów,notariuszyiin-
nychwłaściwychorganówwsprawachnieprocesowychorazwystępujących
przedtymiorganamiosóbzainteresowanychstająsięprawniebardziejzor-
ganizowanądziałalnościąmającąnaceluurzeczywistnienienormprawapry-
watnego.Możnawięc,jaksięwydaje,mówićopostępowaniunieprocesowym
wszerokimtegosłowaznaczeniu.Stanowitoważnestadiumrozwojowe,po-
przedzająceostatecznewyodrębnienieiugruntowaniewzbliżającejsięnowej
epocespołecznejpostępowanianieprocesowegojakosamoistnegoiprzeciw-
stawnegoprocesowicywilnegotrybusądowegopostępowaniarozpoznawczego.
49.Wnowymsystemiespołeczno-gospodarczymopartymnaprywat-
nejwłasnościorazwolnejirozwiniętejgospodarcenietylkozachowanopo-
stępowanienieprocesowewustawodawstwiewielupaństweuropejskich,
106
KAZIMIERZLUBIŃSKI
