Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-531-5
wyrazwwielukoncepcjach,międzyinnymiwideirozwojuzrównoważonego
iinteligentnego.
Zakluczowewkoncepcjachmodernizacyjnychnależyuznaćpojęcienstadium
rozwoju”.Osadzaonoprzyjętądoanalizykategorięwliniirozpiętejmiędzynży-
wiołowością”anuregulowaniem”–skrajnościamiprocesu.Pojęcietopozwala
uchwycićwłaściwądlarozwojudynamikę,ajednocześniewymuszawieloaspek-
towąanalizę,uwzględniającączynnikiekonomiczne,społeczneikulturowe.Sta-
diumrozwojutobowiemkolejnyszczebelnawansu”,charakteryzującysięsobie
tylkowłaściwymstopniemzaawansowaniatechnologicznegoigospodarczego,
jakrównieżetapdającysięopisaćkryteriumspołeczno-kulturowym.Kategoriata
mobilizujedodiagnozydynamicznej,ajednocześnieosadzadyskusjeorozwoju
wkontekściehistorycznym.Rozwójtoprzecieżkolejneetapydoskonalenia,które
możnawyczytaćzhistoriidziejówbądźzmapywspółczesnegozróżnicowania.
1.1.3.Dialektykai„konfiktwartości”
Trzecie,klasyczneujęcierozwojutodialektyka.Mechanizmdialektykipolegana
postępiekierunkowym,któryjednakrealizujesięwsposóbniecobardziejskom-
plikowany.Przypominabardziejspiralęniżwektor.Jestsumącyklicznychobro-
tów,któreniczymkołoprzemierzajądrogęwprzód.Wpojedynczychcyklach
dochodzidozałamańirewolucji.GeorgWilhelmFriedrichHegel(2002)nazywa
jenodwróceniemświadomości”.Tozaichsprawąmożliwestajesięprzejściedo
kolejnejfazyrozwoju.Powtarzającysięmechanizmsamozniszczeniaprzyjmuje
formęukierunkowanegorozwoju.TakteżtłumaczytękategorięKarolMarks.
Kluczowewjegorozważaniachpojęcienformacjispołeczno-ekonomicznej”jest
podstawąschematucyklicznychmodyfikacji.Rozwój,wmyśltejkoncepcji,do-
konujesiędrogąpokonywaniawewnętrznychnapięćisprzeczności.Jestcyklem
nieustannegodostosowywaniaideologicznejbazydoekonomicznejnadbudowy.
Najkrócejkwestiętętłumaczysięwnastępującysposób:przyrodawymagadosko-
naleniatechnologiiideterminujesiływytwórczesystemu,tozaśokreślastosunki
społeczne,którepowołujądoistnieniaideologicznąnadbudowę(Marks1948).
Wrezultacierozwójzasadzasięnadwóchtypachrelacji.Sztompka(2010:161)
określajemianemnuczestnictwa”inkreacji”.Pierwszaznichtorelacjamiędzy-
podmiotowa,umieszczonanaliniiczłowiek-człowiek.Drugatozależnośćwukła-
dzieczłowiek-przyroda.Procesrozwojujestosadzonynatychdwóchtypachrelacji.
Zjednejstronyprzyjmujeonformętechnologicznegodeterminizmu,azdrugiej
stawiaczłowiekawrolikreatora,któregopowołaniemjestprzekształcanieświata.
WRękopisachfilozoficzno-ekonomicznychKarolMarks(2005)dokonujeobrony
innowacyjnejnaturyczłowieka,któranaskutektypowychdlamanufakturysto-
sunkówprodukcjiulegacałkowitejdegradacji.Jednostkajakoreprezentantklasy
24
