Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-531-5
Szacki(2012:703)–tofazarozwojukażdejkultury,chociażzarazemstanowijak
gdybyjejzaprzeczenie,znamionujejąbowiemwyczerpaniesiłduchowych,któ-
rymkulturazawdzięczaswójwcześniejszyrozkwit”.
Wnurtkrytycznywpisująsięsilnieprzedstawicieleujęćkulturowych.Richard
Hoggartokreślaprocesmodernizacjiangielskiejklasyrobotniczejnrozciąganiem
sprężyndziałania”(Hoggart1976:217-261).Polegaonnawypaczeniupodnapo-
remnowoczesnościideitradycyjnegoświata.Ostatecznieprzejścieodnużywania
życia”domasowegohedonizmuiodcnotydosamozadowolenia(tamże:219)jest
kierunkiemnaświatzncukrowejwaty”,niepohamowanejkonsumpcjiipęduza
novum.WtensposóbwskazanyprzezJohnaGalbraithaszlakdoepokimasowe-
godobrobytuzostajenaznaczonykaznodziejskimnapomnieniem.Ichybanikt
wyraźniejgoniewyartykułowałaniżeliJoséOrtegayGasset(2002:39):rozwój
sprowadzasiędonrozrostuświata”,którynniepoleganazwiększaniusięjegowy-
miarów,lecznatym,żemieścisięwnimwięcejrzeczy”.Wkonsekwencjimoder-
nizacjitowarzyszyćmusitransformacjaodnszlachectwa”donpospólstwa”(tamże:
63-70).nLudziwtensposóbżyjącychnazywamymasąnietylezewzględunaich
liczbę,ilezewzględunato,żeichżyciejestbezwładneibezwolne”(tamże:68).Tej
bezwolności,doczegozkoleiprzekonujeErichFromm,towarzyszyprocesdehu-
manizacji,powołaniedożyciahomoconsumens,nktóregojedynymcelemjestmieć
więcejiużywaćwięcej”(Fromm2013:48).Zjawiskotonajdobitniejprzejawiasię
wstadium,wktórymdochodzidoprzejściaodmodusubyciadomodusuposiadania.
Toetap,wktórymnspołeczeństwo,wktórymżyjemy,owładniętejestpragnieniem
nabywaniawłasnościiopanowanegłodemzysku”(Fromm1999:71).
Głównymmechanizmemmodernizacjijestwięckonwergencja.Zmiany
technologiczneświataimplikująprzeobrażenianapoziomiekulturowymisięgają
codziennychzachowań,przekonańipostaw(Sztompka2010:135).Konwergen-
cjazmierzadouniwersalizacjiświata,którązaZygmuntemBaumanem(2003)
trzebarozumiećjakokrewnąglobalizacjilubukierunkowanienahomogenizację
regionów,zaczymzkoleiargumentujeSamuelHuntington(1976).Takczyina-
czej,realizujesięonawkolejnychetapach,którezmierzajądoujednoliceniaświata.
Procesmodernizacyjnydajesięostateczniepoznaćjakozmianakierunko-
waipostępującawkolejnychetapach.Nieuchronnościzaprowadzanychza
jegosprawązmianmożejednaktowarzyszyćjednostkowarefleksja,wyrażająca
sięwocenachkrytycznychipróbachzaprowadzeniakorygującychinterwencji.
Wątekrefleksyjnościeksponujenurtneomodernizacyjny,dziękiktóremurozwój
przestajebyćdziełemelit,astajesięwytworemwartościipochodnąjednostko-
wychaspiracji(Sztompka2010:138-139).Wujęciutymzaczynaonndziaćsię”
wprzestrzenimiędzyludzkiejiwkonsekwencjistajesięefektemmiędzypodmio-
towychoddziaływań.Pośródaktorówspołecznychpojawiasięwnetświadomość
uczestnictwa,przeradzającasięwpublicznątroskęorozwój.Troskataznajduje
23
