Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Socjologiaapedagogika
51
waniedalszegorozwojupedagogikijakonaukipraktycznej.Błędnewnim
wszakżebyłozałożenie,wedługktóregorozwójpedagogikijakodyscypli-
nypraktycznejmiałbyopieraćsiętylkonasocjologicznejteoriiwychowania.
Jestrzeczązrozumiałą,żestanowiskotakiemusiałosięspotkaćzkrytykąze
stronynietylkopedagogów,alerównieżprzedstawicieliinnychnaukzain-
teresowanychbadaniemprocesówwychowawczych,takichjakpsychologia
wychowawcza,historiawychowaniaiinne.
Wponad20latpóźniej(w1959roku)skrajnesocjologistycznestanowisko
ZnanieckiegostarałsięprzezwyciężyćMieczysławKreutz;wszakżerównież
onodmówiłpedagogiceautonomicznegocharakteru.flRozparcelował”zaś
pedagogicznąproblematykęmiędzyczterydyscypliny:flozofę,psycholo-
gię,socjologięihistorię.Zaprzeczyłtymsamymautonomicznościpedagogiki,
twierdząc,żeniezdołałaonadorobićsięnawetwłasnejproblematyki6.Stano-
wiskoKreutzawywołałożywądyskusję,wktórejwobroniepedagogikijako
samodzielnejnaukiwystąpiliczołowijejprzedstawiciele;dyskusjawskazała
przedewszystkimnato,żeodrębnośćpedagogikipoleganadokonywaniu
syntezywynikówbadańnaukszczegółowych;zwróciłarównieżuwagę(Z.
Mysłakowski)nacharakterystycznydlapedagogikiprakseologicznyspo-
sóbbadaniaprocesówwychowawczych,tzn.nato,żebadaonazamierzone
działanialudzkie,czyliokreślonetechnikiwychowawcze.Wynikidyskusji,
sprowokowanejprzezKreutza,wskazaływięcnatecechycharakterystyczne
pedagogiki,któreznamionująjejdotychczasowyrozwój.
W1963rokuBogdanSuchodolskizagaiłdyskusjęnatematwarunków
postępupedagogiki,ogłaszającartykułOczynnikachpostępuihamulcachroz-
wojunaukpedagogicznych7.Dyskusjawywołanatymartykułemwniosłacen-
neprzyczynkidometodologiinaukpedagogicznych.Wszakżestanowisko
dotycząceodrębnościpedagogiki(nazasadzieprzedmiotu,zadań,metod)
odinnychnaukbadającychprocesywychowawczeniezostałonadaljedno-
znacznieokreślone.Wśródwypowiedzinatentematdominujeupedagogów
stanowiskozasygnalizowaneprzezF.Znanieckiegoizaakcentowaneprzez
Z.MysłakowskiegowdyskusjinadartykułemM.Kreutza.Streszczasięono
wtym,żepedagogikawsposóbdlasiebiecharakterystycznybadaprawidło-
wościprocesówwychowawczych,ingerującpraktyczniewdziałalnośćwy-
chowawcząitymsamymwpływającnajejdoskonalenie.
Uznająctęwłaściwośćpedagogiki,musimypamiętać,żeingerowanie
wrozwójbadanejrzeczywistościcharakteryzujewniższymalbowyższym
stopniuwszystkiewspółczesnenauki.Wyrażasiętowrealizacjizasady
związkunaukizpraktyką.Wszakżejestrzecząniewątpliwą,żeowoingero-
6M.Kreutz,Wsprawiepodniesieniapoziomupedagogiki,flNowaSzkoła”1959,nr2.
7flRuchPedagogiczny”1963,nr2.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
