Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Socjologiaapedagogika
49
Zdrugiejstronynieuzasadnionejestwydzielaniepozazakresbadańpe-
dagogikiwychowanianaturalnegorealizującegosiępoprzezuczestnictwo
wżyciuspołecznym.Przecieżwychowaniezinstytucjonalizowanejestnim
odpodstawzdeterminowane.Stądefektywnebadaniecelowejdziałalności
wychowawczejjestmożliwetylkoprzyuwzględnieniutegoczynnika.
Wewspółczesnejcywilizacjispotykamysięprzytymzpowszechnym
zjawiskiemświadomegoicelowegowzmacnianiawięzimiędzywychowa-
niemzinstytucjonalizowanymażyciemspołeczno-gospodarczymikultural-
nymspołeczeństwa.Wychowaniestajesiębowiemcorazbardziejistotnym
elementemwżyciuspołeczeństwaiczynnikiemogólnegopostępu.Stajesię
wcorazwyższymstopniuprzedmiotemzainteresowaniaspołeczeństwajako
całości,jakrównieżskładającychsięnaniezróżnicowanychspołecznościre-
gionalnychilokalnych.Zinstytucjamiściślewychowawczymi,m.in.zeszko-
łamiwokreślonychśrodowiskach,corazczęściejiintensywniejwspółpracu-
nietylkoinstytucjekulturalno-oświatowe,alerównieżzakładyprodukcji
iusługorazreprezentującejeinstancjeadministracyjne.Zakładypracyorga-
nizująwłasneszkolnictwoiinstytucjekulturalno-oświatowe;wramachrad
narodowychtworząsiękomórkiprowadzeniaopiekinaddziećmi,kontroli
wychowawczejśrodowiskmłodzieżowychlubwogólesłużąceintegrowaniu
działalnościwychowawczej.
Wtymprocesieszczególnąrolęwstosunkudośrodowiskapełnisa-
mowychowaniezinstytucjonalizowane.Wychowanieto-przysojuszniczej
pomocyrozmaitychinstancjiśrodowiskowych-obejmujepoprostuswoją
kontroląwcorazwyższymstopniuśrodowiskawychowanianaturalnego.
Zachodzitucharakterystycznezjawiskozwrotnegooddziaływaniawycho-
wawczegoinstytucjiwychowaniaplanowegonaśrodowiskawychowania
bezplanowego.Instytucjeteniepoprzestająjużnaoddziaływaniunawy-
chowankówwprost.Wcorazwyższymstopniukierująswojewpływyna
środowiskawychowanianaturalnego,zzamiarempodniesieniaichfunkcji
wychowaniabezplanowegodofunkcjiwychowaniaplanowego.Poprostu
uświadamiająśrodowiska,wktórychodbywasięwychowanienaturalne
codocelówwychowaniaimetodichrealizacji.Tadziałalnośćinstytucji
wychowawczych,przedewszystkimszkoły,skierowananaśrodowisko
wychowaniabezplanowego,atymsamymnawychowankazajegopośred-
nictwem,należyniewątpliwiedowychowaniacelowo-planowego,podob-
niejakidziałalnośćskierowananawychowankawprost.Równocześnie
jejpozytywneskutkirozszerzająsystemzinstytucjonalizowanegowycho-
waniawśrodowiskuotyle,oilenagrunciedziałalnościpozawychowaw-
czejczywychowaniabezplanowegorozmaitychinstytucjinawarstwiłysię
działaniaświadomeiplanowecodocelówwychowawczychisposobów
ichrealizacji.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021