Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Ciałoizmysły
kulturowonieprzyswajalne,choćniedającesięusunąć.Konsekwencjetego
zjawiskaznajdziemywkulturowejsomatyzacjiotaczającegoświata;skoro
bowiemciałometaforycznienakładanejestnaobrazspołeczeństwa,tym
samym-wramachtegoobrazu-takżewskazujesięnato,conieczyste,co
niemieścisięwgranicachdanegospołeczeństwa,coodsuwane,napiętno-
wane(naznaczaninieczystościąsązazwyczajobcyetnicznie,alewrównej
mierzepiętnotodotyczyćmożekobiet,zkoleiniekiedyobcychetnicznie
piętnujesięcechamikobiecymi).Tymsamymsferynieczystościmogąsię
zmieniaćwróżnychspołecznościach,itozarównowodniesieniudociele-
sności,jakidonaprzykładgrupspołecznych
45
.Jednakżeabjectwrozumie-
niuKristevejsytuowanyjestnagranicytegoco,semiotyczneisymbolicz-
ne,umiejscawiasięgonaobrzeżach(jakoto,cowydalone,conagranicy),
utożsamiaztym,cowdanymmomencieobce,niechciane,nieprzyswajalne,
wzbudzająceobrzydzenie.Wsztucewspółczesnejabject-wyraźniezresz-
tąobecny-albopodlegasublimacji,albo-samstajesięjejobiektem(na
przykładabjectart)46.Pojęcietookazujesiętakżeistotnezewzględuna
przypisywanąmurolęwodniesieniudoliteratury.Wmniejszymstopniu
chodzituotematykęliteracką,teżzresztąmającąswojąwagę:wymienia
sięwtejfunkcjizazwyczajmiędzyinnymiodmianypotwornościobecne
wpowieścigotyckiejczywszerokorozumianejliteraturzefantastycznej,
jednakważniejsząrolęodgrywaabjectjakopewnewyzwaniedlaliteratury.
OtóżwedługKristevej(nadającejabjectowiwymiarzdecydowanieetycz-
ny)wodczarowanymświeciewłaśniedoliteraturynależydrążenieobszaru
pograniczapodmiotuiprzedmiotu,drążenietego,cooficjalniewyparte,
ajednocześniejedyniepozornienieobecneizażegnane.Uczonapowiada
wprost:ntowłaśniewliteraturzewstrętwrazzwywieranymobrzydzeniem,
realizujepełnięswejwładzy”47.Tubowiem
npodmiot”inprzedmiot”odpychająsię,konfrontujązesobą,upadająizaczy-
nająodnowa-nierozdzielne,zarażone,skazane,nagranicytego,comożna
przyswoić,tego,comożnapomyśleć:wstrętne.Wielkaliteraturawspółczesna
45
OdwołujęsiętudoksiążkiMaryDouglasCzystośćizmaza(dz.cyt.),ważnegoźródłain-
spiracjidlaKristevej.
46
M.Bakke,Ciałootwarte.Filozofcznereinterpretacjekulturowychwizjicielesności,Poznań
2000,główniestrony20-57iin.Por.teżH.Foster,Powrótrealnego.Awangardauschyłku
XXwieku,przeł.M.Borowski,M.Sugiera,Krakówcop.2010.Fosterzwracauwagęnarolę
47
nurtudadadlawspółczesnejabjectart.
J.Kristeva,dz.cyt.,s.193.
