Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Ciałoizmysły
nośnikoznaczawistociecoinnego30,jakotemat-okazujesięteżjedynie
zapisemkultury.Cociekawe:sytuacjętęujawniasięzcałąjaskrawością
dziękiwzrostowizainteresowaniakategoriącielesności.
Owaulotnośćmawieleźródeł,łączysię-międzyinnymi-zistotnym
faktem,bytakrzec,bardziejzasadniczym:niesposóbmówićocałkowitym
wpisaniuciaławkodykultury
31
,pozostajebowiemzawszeobszarniedający
sięwtymkodzieuchwycić32,sferatego,coniewyrażalneinieopisywalne,
tego,cowdyskursachinstytucjonalnychokazujesięniewysławialneiczego
dyskursyteniepotrafiąwchłonąć.Jesttowdodatkusferanieusuwalna,
budzącalęk,niekiedyodrazę,alezarazemtakżeifascynację.Wtymmiej-
scuujawniasięistotnaambiwalencja:mamydoczynieniazniepokojem
podmiotu,któryzjednejstronyniejestwstanieogarnąćwłasnejcielesno-
ści,alezdrugiejstronywtym,conieogarnialne,odnaleźćmożenietylko
zagrożenie,aleteżźródłotwórczości.To,conieuchwytne,możebowiem
przejawiaćsięwjęzykuwpostaci:pęknięć,szczelin,rys,uskoków,może
zatemujawniaćsięprzezzakłócenia,fragmentaryczność,śpiewnośćitp.
Możewięcprzybieraćformęniezrozumiałejartykulacji,aletakżeglosola-
lii,przejawiaćsięprzezutajonybądźujawnionyrytm33.Takieukazywanie
30
Podnóżegóryjestwszakjedyniejejdolnączęściąiznogaminiemanicwspólnego.
31
OtocytatzLyotardaświetnieoddającytęsytuację:nCiało,którejednoczysięzeświatem,bo
należydoświata,któretworzyświatijestprzezeńtworzone;azarazemciało,którewycofu-
jesięzeświatawmroktego,coutraciło,poto,bywnimsięnarodzić”,F.Lyotard,dz.cyt.,
s.122,izNancy’ego:nMynieobnażyliśmyciała,myśmyjewymyślili.Istałosięononago-
ściąsamą,boinnejnagościniema.Aonazadziwiaswojąobcościąbardziejniżwszystkie
tezadziwiająceobceciała”,J.L.Nancy,dz.cyt.,s.11.
32
Mimowszystkoniegrozituniebezpieczeństwo,któreprzedlatydostrzegałniejakonawy-
rostTerryEagleton,idiagnozował:nPonieważmyślponowoczesnareagujenerwowona
to,conaturalne(ł)maonaskłonnośćdoniedostrzegania,żeludzieumiejscowienisąna
granicymiedzynaturąakulturą(ł)ibrutalnieredukujeichdotejostatniej.Kulturalizm
jestwtakimsamymstopniuredukcjonizmem,cobiologizmiekonomizm(ł)Aciałojest
najbardziejnamacalnymdowodemowego«Byciapomiędzy»”,T.Eagleton,Iluzjepostmo-
dernizmu,przeł.P.Rymarczyk,Warszawa1998,s.105.Otóżobecniewstudiachkulturo-
wychtrudnomówićotakimredukcjonizmie.
33
PrzyjmujęwtymmiejscuperspektywęKristevejprzedstawionąwLaRévolutiondulangage
poétique.L’avant-gardealafnduXIXesiècle,LautréamontetMallarmé,Paris1974.(Por.
teżH.Meschonnic,Critiquedurythme.Anthropologiehistoriquedulangage,Lagrasse1982).
OdnotowaćtunależyważnąksiążkęAdamaDziadka:RytmipodmiotwliryceJarosława
IwaszkiewiczaiAleksandraWata,Katowice1999,którymiędzyinnymianalizujeteorię
HenriMeschonnicaiKristevej.Powiązaniomrytmuzcielesnościąpoświęconyjestteżjeden
zrozdziałówwspomnianejjużtuksiążkiDziadka,Projektkrytykisomatycznej.Wujęciu
badaczarytmwpowiązaniuzpodmiotemicielesnosciąstanowiistotnąpropozycjęnopisu
tekstówliterackich,któryzapomocąanalizumożliwiłbydotarciedoobszarówznaczenia
taktrudnychdouchwyceniawtradycyjnychmodelachlektury”(tamże,s.39).Pozostaje
jedyniewpełnisięztąpropozycjązgodzić.Możnaniejakoprzyokazjidodaćjeszcze,że
