Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.AdamKamienny
I
ADAMKAMIENNY
WprowadzeniedodziennikaAdamaKamiennego
WPROWADZENIEDODZIENNIKA
ADAMAKAMIENNEGO
Kałuszyntoniewielkiemiastoleżące60kmnawschódodWarszawy
przyważnymszlakuhandlowym,zwanymtraktembrzeskim.Miasto
wxixw.stałosięistotnymośrodkiemhandlu(przedewszystkim
zbożem)zprężnierozwijającąsięspołecznościążydowską,osiadłątam
odxviiw.Wprzededniudrugiejwojnyświatowejliczyłookoło8500
mieszkańców,wtym6000(70%)Żydów.
Wewrześniu1939r.KałuszynzostałzdobytyprzezNiemców,
anastępnieodbiłagonakrótkopolskakawaleria.Wczasiewalk
miastozostałoniemaldoszczętniespalone,zginęłowówczasokoło
1000mieszkańców.„Pozostałotamtylko175żydowskichrodzin
[spośród1500],którenieucierpiaływskutekpożaru.[...]Ucieczki
Żydówtrwajądolata1940.Przezcałylipiec1940r.wracaliżydowscy
uciekinierzy,[...]takżepodkoniec1940r.ludnośćżydowska
[wKałuszynie]znówliczyła4000osób”1.Niemcywkroczyli
doKałuszyna12września.Wielumieszkańcówmiasta,takżeŻydów,
uciekłonaWschód.Wlistopadzie1939r.napolecenieNiemców
społecznośćżydowskawyłoniła12-osobowyJudenrat,naktóregoczele
stałRubinMichelson.Pojegośmiercilatem1940r.przewodniczącym
radyzostałdentystaAbramGamze.WiceprzewodniczącymbMosze
Kisielnicki,awjejskładwchodziliponadtom.in.MojszeBerman,Jidl
Pięknawieś,MojszeAlterGuzik,LajzerBorensztajn,AronRapaport,
MotelAronson,HerszelFeldman,MordkaRinwortorazLis.Jednym
zpierwszychzadańRadyŻydowskiejbyłozebranieżądanejprzez
Niemcówkontrybucjiwwysokości10000zł,którątrzebabyło
zapłacićzauwolnieniedziesięciuaresztowanychŻydów.Judenrat
musiałtakżewyznaczaćrobotnikówdopracprzymusowych
idoobozówpracy.
Naprzełomie1939i1940r.dozniszczonegomiastaprzesiedlono
około1000ŻydówzziempolskichwłączonychdoRzeszyzKalisza,
ŁodziiPabianic.Większośćznich,niemogącznaleźćsobiewnim
miejsca,przeniosłasiędopobliskiegoMińskaMazowieckiego,